Op de voorpagina’s van de kranten staan weer artikelen dat u moet aan beleggen. Als broker ben ik daar bij mee, maar als belegger wat minder. Toetreding van de onervaren belegger geeft het signaal dat we in een eindcyclus zitten.
Ondertussen staan de markten op nieuwe hoogtepunten, ondanks dat er bekend werd dat Amerika 24 miljard directe schade had als gevolg van de shutdown van de overheid. Kortom: naar slecht nieuws wordt niet gekeken en de beurzen worden steeds maar gekker.
Een voorbeeld van slecht nieuws was dat de Grieken bezuinigingsmoe zijn en een ander slecht bericht kwam van de Bundesbank (Buba) die waarschuwt voor een huizenbubbel in Duitsland. Appartementen in de grote steden zijn wel 20% overgewaardeerd volgens de Buba.
Tweede kans
Nu zou ik me net als een Kees de Kort hier heel druk over kunnen maken en eigenlijk zouden we dat allemaal moeten doen. Maar ik zie het als iets positiefs. Want we krijgen allemaal een tweede kans om te profiteren van een crash.
In 2000 tijdens de dotcomhype geloofde ik ook al lang niet meer in het IT-businessmodel en was ik al langer extreem negatief op de markt. De timing van het einde van de hype was toen net zo moeilijk als nu (hoewel het nu nog moeilijk lijkt met de Federal Reserve).
Ik beloofde de lezers van IEX.nl uiteindelijk zelfs een ijscokar te nemen en helemaal wat anders te gaan doen als ik geen gelijk zou krijgen. Tot een carrièreverandering kwam het uiteindelijk niet.
In 2002 haalde ik zelfs een halve pagina in het toen nog grote formaat van het Parool met het feit dat ik een van de weinige analisten was die de daling van de index wel goed had gezien. Het verhaal was in de trend van: ondanks dat ik het goed gezien had was ik mijn baan kwijtgeraakt bij Dexia.
Deze keer kan ik mijn baan niet kwijtraken en ook ga ik geen beloftes doen. Ik ga ook niemand proberen te overtuigen van mijn gelijk. Dat is me de vorige keer slecht bevallen. Na de crash van de IT-aandelen ontving ik meerdere bedreigingen omdat het mijn schuld was dat Netscape, WOL en heel veel andere bedrijven stuk waren gegaan…
Het enige wat ik nu beloof is dat ik met mijn geld in mijn Today’s Tomorrow actief offensief fonds speculeer op een daling en voor de rest moet iedereen maar doen wat ze denken dat goed is.
Weer profiteren
Hoewel ik dus tijdens het uiteenspatten van de dotcom (net als 2008) extreem negatief was maakte ik toen de fout dat ik te snel weer positief werd op bedrijven zoals KPN. Ik miste het veronderstellingsvermogen dat alles een grote luchtbel was.
Ik dacht dat er nog iets waar moest zijn van de veronderstelling dat internet en mobiele telefonie echt iets hadden veranderd. De veranderingen bleken pas veel later effect te krijgen. Ook bleek er een groot verschil te zijn tussen het verdienen aan het nieuwe businessmodel en het succesvol zijn in het businessmodel.
Pas jaren later werd bijvoorbeeld Google winstgevend, terwijl de koers daar eerst al heel ver op vooruitgelopen was. Google was uiteindelijk ook een uitzondering die de regel bevestigde in het winstgevend worden.
Nu dacht ik dat ik maar één keer in mijn leven de kans kreeg om te profiteren van het uiteenklappen van een heel grote zeepbel, maar ook dat bleek een verkeerde veronderstelling want vandaag de dag krijgen we weer deze kans. Wat mij betreft staat alles weer op een bubbel.
Rijzende schuld
Neem bijvoorbeeld de schuld die Japan heeft. De bruto schuld is bijvoorbeeld meer dan 230% van het bruto binnenlands product (bbp). De nettoschuld is 140% van het bbp. Daarmee laten ze landen als Griekenland, Italië en de Verenigde Staten ver achter zich.
En als we naar het bedrag kijken dan hebben ze alleen de Verenigde Staten voor zich, die een paar biljoen meer hebben. Maar de Japanners hebben een ander probleem en dat is de vergrijzende bevolking. Deze bevolking gaat van sparen naar ontsparen.
Nu financieren de Japanners nog zelf hun schulden, maar als ze gaan ontsparen hebben ze anderen nodig om de financieringen rond te krijgen. Ook geeft een vergrijzende bevolking minder uit en dit geeft economische krimp. Technisch is Japan ook al geen goed verhaal.
Even uitzoemen en we zien dat het normaal zou zijn als ze nu zouden corrigeren. Een lager Japan is geen goed voorland voor de Verenigde Staten die ook QE-en en als QE in Japan niet helpt dan zal het de Amerikanen ook aan het twijfelen gaan brengen.
De vorige keer dat we een crisis hadden, hadden we China als grote redder, maar deze keer denk ik dat China zo zijn eigen problemen heeft.
Maar laat ik een paar voorbeelden van bubbelaandelen geven.
Zillow een bedrijf dat lijkt op ons Funda en dus huizen online verkoopt. Nu geloof ik niet dat de huizenmarkt echt zo happy de peppy is als iedereen doet overkomen. Zolang we tentenkampen hebben in de Verenigde Staten voor mensen die geen huis meer kunnen betalen...
Om maar over de P/E van dit aandeel te zwijgen. Maar los hiervan kijk ik naar de grafiek en voorzie een mooi patroon. Ik speculeer op lagere koersen en zit short.
Tesla de bouwer van heel mooie elektrische auto’s krijgt nu ook meer en meer verkoopaanbevelingen van brokers. Ik vond het al langer een totaal overgewaardeerd aandeel. Maar nu is het technisch ook een patroon uit het boekje geworden. Zoals bekend zit ik short.
Trulia zit ook in de online huizenverkoop. Ook dit aandeel heeft een mooi negatief patroon en ook hier zit ik short.
Netflix is sinds kort ook in Nederland actief en ja ook een heel mooi bedrijf met een mooi product, maar het gaat om je inkomsten. Voor mij gaat het vooral weer om de grafiek. Na een extreme piek is het helemaal een mooie sell. Ook hier heb ik shortposities.
Amazon is een mooi voorbeeld dat cijfers er klaarblijkelijk niet toe doen. Er werd weer verlies gerapporteerd door Amazon en de beurs is er nog blij mee ook want zo was het argument: ze groeien.
Als ik groente op straat onder de prijs verkoop kan ik de grootste groenteman van Nederland zijn, maar dat maakt nog niet dat ik een goede groenteboer ben... Natuurlijk ga ik kort door de bocht met deze vergelijking, maar uiteindelijk komt het in mijn idee helemaal niet aan op omzet.
Volgens mij gaat het erom wat je onder de streep van omzet overhoudt aan winst. Ik wacht nog even op een nieuw toppatroon maar dan wordt dit ook een mooie short.
Even in historisch perspectief. Ik leerde nog op de TA-school dat de acceleratie van de trend het einde van de beweging was en acceleratie hebben we gezien zo kijkend naar de lange termijn.
Nu weet je nooit waar de beweging ophoudt dus moet je niet tegen de trend in vechten maar wel opletten. Nu hoef je geen haast te hebben met een short zo kijkende naar deze beweging.
Home Depot is nog wel een short van me, nogmaals omdat ik niet geloof in het huizenmarktsprookje in de Verenigde Staten. En ik wel in grafieken geloof (lees trendbreuken).
Banken: grote boetes, deleverage en stresstesten
Banken hebben ook best heel interessante grafieken, neem bijvoorbeeld JP Morgan Chase, zij kregen eerder een boete van 13 miljard en later een boete van 5,1 miljard en de koers reageerde niet eens ook niet op andere boetes.
Dat is toch best vreemd. Een miljardje meer of minder maakt wel degelijk uit. Ik heb nog geen short maar onder de 51,69 hebben we een officiële sell.
InBev reageerde niet echt op de verhalen van Heineken. De cijfers van Heineken waren tegenvallend en Heineken heeft in de toekomst ook last van de hoge euro. Heineken zelf schatte de schade van de huidige dollar in de NRC op 40 miljoen.
Maar InBev zit ik short op de grafiek en die is nog negatief. Alleen als de koers toch verder oploopt moet ik hier mijn Waterloo niet krijgen. Ik zit voorlopig nog short.
Gemalto is grafisch nog negatiever dan InBev op dit moment, ook dit aandeel zit ik short
Ahold is ook een mooie shortkandidaat, ook zij moeten last hebben van de dollar en in eigen land hebben ze een supermarktoorlog ontketend die ze nooit kunnen winnen. De concurrentie is veel sterker geworden. Deze week weten we na de cijfers meer. Ik heb puts als gokje op een lagere koers.
Nogmaals een zwakke dollar en daarmee en sterke euro is slecht. Het is slecht voor Unilever, maar ook voor de andere internationals. Zij moeten hun winst rapporteren in euro’s en krijgen dus minder euro’s winst voor hun winst in dollars. Technisch is er een trendbreuk in Unilever. Ik heb zelf geen positie.
De dollar staat op een hoogtepunt en dat is iets wat we kunnen missen als kiespijn.
Exportafhankelijkheid
Zo zijn we een exportland en een dure euro is leuk voor op vakantie gaan, maar als buitenlanders bij ons moeten kopen is dat een probleem. De exportafhankelijkheid is een probleem voor ons land denk maar aan Rotterdam en Schiphol.
Het is dan ook de vraag of de Europese beurzen echt ondergewaardeerd zijn? Philips heeft naast de dollar dat 200 miljoen omzet kost, een extra probleempje, een deal met Funai gaat niet door. En daarmee wordt het een mooie shortkandidaat. Maar eerst wil ik lagere koersen zien alvorens ik short ga. Nu dus nog geen positie.
Maar ook indices staan op bubbelniveaus en geven daarmee mooie kansen omlaag. Maar zowel de DAX als de S&P 500 moeten eerst draaien voor ik een gokje waag.
S&P 500 staat wel dichtbij mooie draaipunten.
Even uitzoemen en dan ziet u hoe mooi dit historische punt is.
Ook de Russell 2000 heeft zo’n mooi hysterisch... uh, historisch moment.
En weer even uitzoemen en u weet waar ik op doel.
En vanaf 1993 op log-normale schaal zien we nog steeds ditzelfde plaatje.
De vraag is uiteindelijk simpel: kunnen de beleggers zonder doping (lees QE en lage rentes) als ze dit soort steiltes opgaan? Volgend jaar weten we het. Want de rente of de Fed of de beleggers zelf gaan de boel laten klappen. Met de superlage huidige rente wordt het een probleem om een mogelijke daling op te vangen.
Voor de rest geloof ik helaas eerder in deflatie dan inflatie en ook blijf ik zeggen Keynes was juist en nu zijn een aantal economen het met me eens. Maar dus kijkende naar de inkomstenongelijkheid in Verenigde Staten verwacht ik dat er een grote correctie aankomt. Ook een leuk artikel was dat van Mark Spitznagel.
Kortom iedereen krijgt een tweede kans om contrair te zijn op de massa, multimiljonair te worden of de crisis gewoon te overleven. Maar zie het als een staatslot het blijft een kans. Ik zou kijkend naar de kansen op een grote prijs (zelfs met overheidsbemoeienis), liever in het grote beursspel op short spelen dan met een loterij meedoen.