Noumoe! schreef op 29 augustus 2013 13:48:
Helemaal eens met dat dreigende Japan scenario. De essentie van dat scenario is dat de schuldenberg zo groot wordt dat de schuldenaars zelfs de rente op die schuldenberg niet meer uit hun lopende inkomsten kunnen betalen. Er resteert ze dan geen andere optie dan die rente te betalen met nieuwe leningen. Daardoor wordt de groei van de schuldenberg onbeheersbaar.
Voor de duidelijkheid, met die schuldenberg bedoel ik de schulden van de overheid, de bedrijven en de huishoudens bij elkaar opgeteld. Het heeft weinig zin om die schulden los van elkaar te zien omdat pogingen van de overheid, van bedrijven of van huishoudens om hun schuldenlast te verminderen een negatief effect zullen hebben op de schuldenlast van de andere twee.
Het goede nieuws is dat de oplossing van het Japan scenario in technische zin in principe niet zo heel moeilijk is als ze op het eerste gezicht wellicht lijkt. De essentie van deze oplossing is drieledig.
Ten eerste dient de centrale bank schulden van overheid, bedrijven en burgers op te kopen, waardoor de koersen van die schulden stijgen en daardoor de rente voor het aangaan van nieuwe leningen omlaag wordt gedrukt. Op termijn daalt daardoor de gemiddelde rentelast op de schuldenberg, waardoor het effect van de schuldgroei door rentebetalingen met nieuwe leningen afneemt.
Ten tweede dient de overheid de economie flink te stimuleren door het aangaan van nieuwe leningen. Dat laatste klinkt misschien tegenstrijdig, maar dat is het niet. Waar het om gaat is dat ze moet bewerkstelligen dat de economie in nominale zin harder gaat groeien dan de schuldenberg door die nieuwe leningen doet. Het effect daarvan is dat de schuldenberg in absolute zin groter wordt, maar ten opzichte van de economie juist in omvang krimpt.
Het derde punt is dat de overheid de economie dient te saneren om de arbeidsproductiviteit te verhogen. Dat kan bijvoorbeeld door inefficiënte overheidsorganisaties op te heffen of te privatiseren (denk aan de overheidsorganisaties in Griekenland die dienen om politieke vrienden aan baantjes te helpen), door privileges voor bepaalde bedrijven op te heffen (denk aan Griekse bedrijven met goede contacten bij de overheid die niet of nauwelijks belasting betalen) en door het makkelijker te maken om een bedrijf op te richten en runnen.
Met het derde punt, in combinatie met stimulering van de economie om de negatieve korte termijn effecten van die saneringen op te vangen, kan de reële economie worden aangejaagd, waarmee kan worden bewerkstelligd dat de nominale economische groei (= reële groei + inflatie) nog verder toeneemt ten opzichte van de groei van de schuldenberg, zodat een nog snellere krimp van die schuldenberg ten opzichte van de omvang van de economie kan worden bewerkstelligd.
Voor achtergrondartikelen zie o.a.
anecpa.nl/inleidende-artikelen/dalios...anecpa.nl/inleidende-artikelen/a-beau...anecpa.nl/kritieken/groeien-niet-bezu...anecpa.nl/kritieken/crisis-in-japan.htmlAls je naar de bijgevoegde grafiek kijkt, dan zie je dat de VS heel aardig slagen in deze opzet, maar dat het in Europa de verkeerde kant opgaat. Ondanks de inspanningen van de Europese centrale bank sinds 2008 worden de schuldproblemen in de Eurozone alleen maar groter.
De kern van dat probleem is gelegen in het feit dat er in de Eurozone wel een monetaire unie is ingevoerd, maar dat er geen fiscale unie is ingevoerd om de door die monetaire unie ontstane onbalansen te corrigeren. Een achtergrondartikel daarover (technisch!)
anecpa.nl/wynne-godley/het-gl-reg-mod...