Op 31 mei kon u in Koets wacht nog op antwoord lezen dat ik al zes maanden bezig ben om meer duidelijkheid te krijgen over de periode van de renteaftrek als iemand gaat trouwen.
Na de column van 31 mei is het snel gegaan. SP-kamerlid Farshad Bashir heeft namelijk acht kamervragen gesteld over dit onderwerp en over de belastingdienst. Ik moet bekennen dat ik de vragen heel goed geformuleerd vind.
Ik had verwacht dat het beantwoorden van de vragen wel even ging duren, maar afgelopen maandag kreeg ik onderstaand antwoord van het ministerie van Financiën. Het zal mij niet verbazen als u het antwoord een paar keer moet lezen.
"Zoals hierna uit het antwoord blijkt, heeft de recente wetsgeschiedenis verwarring gewekt in specifieke situaties op het punt van de toepassing van de 30-jaarstermijn, zodat hierover geen kant-en-klaar antwoord kon worden geven. De beantwoording heeft daardoor langer geduurd en ik bied u hiervoor mijn excuses aan.
U heeft duidelijkheid gevraagd over de toepassing van de 30-jaarstermijn in specifieke situaties. Uit de antwoorden op de Kamervragen uit 2010 kan worden afgeleid dat in specifieke gevallen partners door met elkaar te trouwen in gemeenschap van goederen een lening zo zouden kunnen construeren dat er 60 jaar renteaftrek op (een deel van) dezelfde lening mogelijk is. Deze zienswijze is ook zo door de Belastingdienst uitgedragen.
Bij de behandeling van de Wet herziening fiscale behandeling eigen woning is er evenwel vanuit gegaan dat een opeenstapeling van 30-jaarstermijnen op dezelfde lening niet meer mogelijk zou zijn onder het nieuwe recht. De 30-jaarstermijn is in het nieuwe regime geïncorporeerd in de aflossingseis.
Als mensen in gemeenschap van goederen trouwen, lopen de 30-jaarstermijn en de aflossingseis van een eigenwoningschuld van de ene echtgenoot, die door het huwelijk een eigenwoningschuld van beide echtgenoten wordt, gewoon door. Er gaat dus geen nieuwe aflossingseis of 30-jaarstermijn gelden door het huwelijk.
In de nota naar aanleiding van het verslag bij dat wetsvoorstel is ook een voorbeeld gegeven van de gevolgen van een huwelijk onder het oude recht. In uw vraag verwijst u naar dit voorbeeld. In dat voorbeeld staat dat de huwende partner ook in dat regime geen nieuwe 30-jaarstermijn krijgt. Dat is niet in overeenstemming met de eerder gegeven antwoorden op de Kamervragen.
De recente parlementaire stukken geven dus blijk van een andere wetsuitleg dan de antwoorden op de Kamervragen in 2010. Uiteraard mag dit geen nadelige gevolgen hebben voor degenen die hun verwachtingen hebben gebaseerd op die antwoorden. Het standpunt in die antwoorden wordt mede daarom voor het oude recht gehandhaafd.
Overigens wordt de mogelijkheid om gebruik te maken van de dubbele 30-jaarstermijn in elk geval beperkt door het vervallen van het overgangsrecht op 1 januari 2044."
Twee berekeningen
In ieder geval blijkt dat het antwoord wat eerder door Staatssecretaris Weekers is gegeven in Kamervragen niet juist is geweest. Om het nog “gemakkelijker” te maken, wordt nu duidelijk dat er twee verschillende berekeningen van toepassing blijven.
Hierbij moet een hypotheekadviseur gaan kijken of hij te maken heeft met een starter of een doorstromer.
- Bij een doorstromer (deze huizenbezitter moet aantonen dat hij een eigenwoningschuld had op 31-12-2012) geldt de uitspraak die toenmalig minister De Jager heeft gedaan. Voor de getrouwde partner gaat een nieuwe periode van dertig jaar gelden voor de helft van de eigenwoningschuld.
- Voor starters (deze hebben een woning gekocht na 1-1-2013 en moeten om renteaftrek te hebben hun eigenwoningschuld volledig aflossen) gaat de uitspraak van Staatssecretaris Weekers gelden. Hierbij worden de eerdere jaren van de persoon die de woning heeft gekocht in mindering gebracht bij de getrouwde partner, zodat die minder jaren renteaftrek heeft.
Hieronder ter verduidelijking het verschil tussen beiden.
- A koopt een woning per 1-1-2005
- Hypotheek voor A is 200.000 euro
- B trekt bij A in en ze trouwen in gemeenschap van goederen per 1-1-2010
Uitwerking De Jager/ministerie van Financiën:
- Renteaftrek voor A: 200.000 euro
- 1-1-2005 tot 1-1-2010: 200.000 euro
- 1-1-2010 tot 1-1-2035: 100.000 euro
- Renteaftrek voor B 1-1-2010 tot 1-1-2040: 100.000 euro
Uitwerking Weekers:
- Renteaftrek voor A: 200.000 euro
- 1-1-2005 tot 1-1-2010: 200.000 euro
- 1-1-2010 tot 1-1-2035: 100.000 euro
- Renteaftrek voor B 1-1-2010 tot 1-1-2035: 100.000 euro
Het antwoord van het ministerie van Financiën lijkt duidelijk, maar in werkelijkheid ontstaan er diverse vraagtekens.
Stel A is doorstromer en koopt in 2014 een duurdere woning. Voor het hogere bedrag moet A nu een annuïteiten of lineaire hypotheek afsluiten om nog renteaftrek te genieten. Voor dit deel wordt A feitelijk als “starter” gezien. Als A nu gaat trouwen (gemeenschap van goederen) met B (die bij hem is komen wonen in de nieuwe woning) wat is dan van toepassing?
Nieuwe casus
Ik verwacht dat het ministerie van Financiën nu als antwoord gaat geven dat de uitleg van De Jager nu gaat gelden. A is en blijft een doorstromer.
Om het leuk te maken nog een voorbeeld.
Stel A is starter (heeft na 1-1-2013 een woning gekocht. Hij gaat trouwen (gemeenschap van goederen) met B die een doorstromer is (had een eigenwoningschuld per 31-12-2012). Welke regeling is nu van toepassing?
Natuurlijk heb ik beide vragen voorgelegd aan het ministerie van Financiën als reactie op hun antwoord. Bovendien heb ik deze column direct doorgezet naar SP kamerlid Bashir die dit als aanvulling kan gebruiken op zijn vragen. Indien er antwoord komt op deze acht vragen of op mijn gestelde voorbeelden dan kunt u dit weer lezen in een vervolgcolumn.
In ieder geval blijkt dat de fiscaliteit steeds ingewikkelder wordt. U als lezer had waarschijnlijk al geconstateerd dat in bovenstaande voorbeelden er sprake is van trouwen in gemeenschap in goederen. Wie namelijk trouwt buiten de gemeenschap van goederen krijgt altijd te maken met een nieuwe duur van 30 jaar. Dit heeft het ministerie nog niet bevestigd, maar is terug te vinden in een casus van Weekers (antwoord op eerder gestelde Kamervragen).
Nu is alleen de vraag of deze casus (nog) wel juist is. In de reactie van het ministerie kon u al lezen dat het voor kan komen dat casussen van Weekers niet kloppen!