Een maand geleden kreeg ik een telefoontje van AvroTros of ik mee wilde werken aan een uitzending. Vorig jaar hadden we elkaar gesproken naar aanleiding van mijn columns en blog over makelaars. Het was al weer jaren geleden dat ik hun achter de schermen heb geholpen. Eind 2007 kwam TrosRadar met het nieuws dat er in de OpMaat Hypotheek geen garantie is bij sparen.
Deze keer wilde Avrotros met een cameraploeg komen om mijn mening met betrekking tot bepaalde werkwijze van makelaars op te kunnen nemen.
Opnames met verborgen camera
Radar heeft de afgelopen maanden in ieder geval niet stilgezeten. Zij hadden elf opnames gemaakt van makelaars met de verborgen camera.
In de opnames kwamen de volgende onderwerpen aanbod:
- Makelaars adviseren kopen zonder ontbindende voorwaarden
- Afspraken tussen makelaars
- Verplichten van aankopende makelaar
- Woning lager in de markt zetten om een bonus te kunnen ontvangen (hogere courtage)
- Doorgeven van het hoogste bod, om zo een hoger bod te kunnen doen om woning te krijgen
Even elf filmpjes bekijken en daar je mening over geven, gaat wel wat tijd kosten. Uiteindelijk is er bijna drie uur gefilmd. Wie de uitzending van globaal 25 minuten terug ziet, kan hier niet uit concluderen dat er heel veel uren zijn gedraaid.
Persoonlijk vind ik het spijtig dat niet alle filmpjes te zien zijn. Deze had Avrotros apart op hun website kunnen zetten. Dan had iedereen een nog beter beeld kunnen krijgen wat de werkwijze is van diverse makelaars.
Kopen zonder ontbindende voorwaarden
Het valt mij op dat steeds meer makelaars woningzoekenden adviseren om een huis te kopen zonder ontbindende voorwaarden. Ik ben er groot voorstander van om dit helemaal te verbieden.
Waarom hebben verkopers niet even het geduld om globaal zes weken te wachten zodat kopers hun hypotheek kunnen regelen? Kopers nemen anders een groot risico.
Natuurlijk kan een hypotheekadviseur vooraf veel formulieren beoordelen. Onverwachte dingen (ziek worden, overlijden, faillissement van de werkgever) kunnen echter niet voorkomen worden.
Zo komt het ook nog wel eens voor dat de werkgeversverklaring anders wordt ingevuld door de werkgever dan eerdere werkgeversverklaringen. U moet dan denken dat bijvoorbeeld overwerk of een bonus ineens niet meer worden vermeld op de werkgeversverklaring. Een lager inkomen betekent ook een lagere hypotheek.
Druk om aankoopmakelaar in te schakelen
Verder zien zoekende kopers zich genoodzaakt om een aankopende makelaar in de arm te nemen. Als zij dit niet doen, hebben zij helemaal geen kans op een koopwoning.
De aankoopmakelaar kan dan aan zijn klant woningen (van een bevriende makelaar) doorgeven die nog op de markt moeten komen. De woning wordt dan al verkocht voordat deze op internet komt (bijvoorbeeld Funda).
Echter, als iedereen een aankopende makelaar neemt, dan is er geen voordeel meer voor zoekende kopers. Natuurlijk is er wel een leuk financieel voordeel voor de makelaars.
Makelaar is geen beschermd beroep
Zoals bekend kan iedereen morgen makelaar worden / zijn. Daar zijn geen diploma’s of cursussen voor nodig. Ik denk dat veel makelaars die aangesloten zijn bij een organisatie (NVM / VBO) hier niet blij mee zijn.
Waarom doen deze organisaties niets? Eind 2017 gaf de AFM antwoord op een vraag van mij over de inkomsten van makelaars.
De kwaliteit van makelaars en taxateurs is voor financiers, beleggers en woningkopers van groot belang. Er is geen wettelijk toezicht op makelaars en taxateurs.
Wat betreft de rol van taxateurs: sinds 1 januari 2016 is de sector met zelfregulering via de NRVT gestart. AFM en DNB hebben toen afgesproken om de concrete invulling van deze zelfregulering af te wachten en het initiatief verder te laten bij de sector zelf.
Recent hebben AFM en DNB publiekelijk haar zorgen uitgesproken over een aantal uitgangspunten bij deze zelfregulering. AFM en DNB hebben aangegeven te overwegen om voor wetgeving te pleiten.
Eind 2017 hadden de AFM en DNB dus al bepaalde zorgen over makelaars en taxateurs. Ze gaven de branche nog even de tijd voor zelfregulering; anders zou er worden opgetreden (wetgeving).
Vertrouwen in makelaars slinkt
We zijn nu bijna vier jaar verder en er is niets gebeurd. Anders gezegd: de situatie (werkwijze van diverse makelaars) is schrijnender geworden. Het gevolg is wel dat de media steeds meer over makelaars gaan schrijven / uitzenden. Het vertrouwen in makelaars van zoekende kopers en verkopers zal steeds minder worden.
Tijdens de woekerpolisaffaire hebben hypotheekadviseurs het ook aardig moeten ontgelden. Na de invoering van de zorgplicht is er wel wat veranderd bij de hypotheekadviseurs. Natuurlijk zijn er nog steeds adviseurs die hun klanten in de maling nemen (bedriegen). Maar klachten van klanten worden nu wel goed in behandeling genomen (Kifid) en de boetes kunnen flink oplopen (controle AFM).
Het woord is aan de NVM
In de uitzending van Radar zijn tien NVM-makelaars te zien (in de elf filmpjes die zijn gemaakt). Avrotros heeft dit expres gedaan omdat zij verwachten dat de NVM anders met een weerwoord zou komen dat hun makelaars een bepaalde werkwijze niet doen en zich netjes aan de regels houden.
Het woord is nu aan de NVM. Zij moeten maatregelen gaan nemen. Doen zij dit niet, dan zal er niets veranderen in de markt. Of zal eindelijk de AFM / DNB opstaan en tot een verplichte zorgplicht gaan komen. Ik denk dat iedereen wel van mening is dat er iets moet veranderen. Zoals diverse makelaars nu werken, hoort niet te kunnen.
Ik kreeg trouwens nog de tip van Avrotros om “onprettige berichten” naar hen door te zetten. Ik schrijf alweer achttien jaar voor IEX dus ik ben wel wat gewend.
Toch viel het mij op daar ik nooit eerder ben gewaarschuwd door televisieprogramma’s. Ook op dat vlak is er dus flink wat gewijzigd de afgelopen jaren.