Volgens cijfers neemt het aantal scheidingen toe in crisistijd. De gevolgen van een scheiding kunnen financieel groot zijn. Ik denk dat het slim is om de situatie voordat de scheiding wordt aangevraagd, goed in kaart te laten brengen. Het voordeel hiervan is dat ieder precies weet wat de mogelijkheden zijn. Misschien is het wel verstandig om met minder partneralimentatie genoegen te nemen, zodat de ex-partner in de koopwoning kan blijven wonen.
De woning hoeft dan in ieder geval niet (gedwongen) verkocht te worden, wat in deze tijd geen gemakkelijke opgave is. Bovendien is er kans op een restantschuld door deze verkoop. Veel huiseigenaren hebben een spaarpolis die verpand is aan de lopende hypotheek. Vanuit de wet zijn er diverse mogelijkheden als er sprake is van een box 1 polis/ spaarrekening. Hieronder de letterlijke tekst.
Kapitaalverzekeringen eigen woning
Kapitaalverzekeringen die zijn afgesloten vóór 2001 kunnen in het kader van de verdeling van een gemeenschap fiscaal geruisloos worden verdeeld, toegescheiden of verrekend tussen ex-echtgenoten. Ook kapitaalverzekeringen eigen woning (deze zijn met ingang van 2001 mogelijk) kunnen bij echtscheiding fiscaal geruisloos worden verdeeld of toegescheiden tussen ex-echtgenoten. Eventuele wijzigingen die in dat kader nodig zijn (bijvoorbeeld wijziging van verzekeringnemer of verzekerd persoon) leiden bij beide producten niet tot verlies van fiscale faciliteiten.
Box 1-polis
Bij een box 1-polis, die op beide namen is gesloten, kunnen de personen zelf bepalen wie verder gaat met de polis. Het is zelfs mogelijk de polis te splitsen. Al met al lijkt hier niets bijzonders aan de hand. Toch is het oppassen geblazen, want de fiscus staat zo bij u op de stoep als u iets verkeerds doet. Bij een box 1-polis–spaarrekening is er sprake van een onbelaste uitkering als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden zijn:
- De uitkering moet worden gebruikt om de eigenwoningschuld af te lossen.
- Er dient tenminste vijftien jaar premie te worden betaald en de bandbreedte van 1:10 mag niet worden overschreden.
- Er moet sprake zijn van een eenmalige uitkering.
- Bij de spaarrekening moet je eigenaar van de woning zijn.
- De looptijd van de rekening/verzekering mag niet langer dan 30 jaar zijn.
- De uitkering mag niet meer bedragen dan de maximale vrijstelling.
Bovendien zijn er een vrijstellingsbedragen per persoon. Deze bedragen zijn in 2012:
vijftien jaar (en korter dan twintig jaar) jaarlijks achtereen premie betalen 34.900 euro
meer dan twintig jaar achtereen premie betalen 154.000 euro
Vrijstelling
De vrijstelling voor een onbelaste uitkering per persoon is 154.000 euro als er minimaal twintig jaar premie is betaald. U begrijpt wat de gevolgen zijn als de polis op één persoon doorgaat terwijl de einduitkering is gebaseerd op bijvoorbeeld 200.000 euro. Als de polis niet wordt aangepast of eerder wordt afgekocht zal de fiscus om de hoek komen kijken. Er is sprake van een rentebestanddeel die belast wordt in box 1. De kans dat u dan 52% belasting moet betalen over dit bedrag is groot. En niemand zit te wachten om spaargeld te betalen aan de fiscus.
Het is ook oppassen geblazen als er sprake is geweest van een hoge eerste storting. Voor een onbelaste uitkering moet er rekening worden gehouden met een bandbreedte van 1:10. De hoogste storting mag dan niet meer dan tien keer de laagste premie zijn. Ter verduidelijking een rekenvoorbeeld waarbij een polis op twee namen wordt voorgezet door één persoon.
Oude situatie polis (twee namen)
Hoge eerste storting 20.000
Maandpremie (200 euro) 2.400 per jaar
Nieuwe situatie polis (één naam)
Maandpremie (150 euro) 1.800 per jaar
Aanpassing maandpremie
In bovenstaande situatie is de maandpremie aangepast bijvoorbeeld omdat de verwachte einduitkering te hoog was voor een onbelaste uitkering. De nieuwe maandpremie wordt in dit voorbeeld 150 euro, 1.800 euro per jaar. Indien we deze jaarpremie met tien vermenigvuldigen mag de eerdere extra hoge storting niet meer bedragen dan 18.000 euro!
Dit is niet aan de orde waardoor de fiscus op de stoep zal staan. Om dit voorkomen zal gekeken moeten worden naar de looptijd. Door de looptijd in te korten naar minimaal twintig jaar (was bijvoorbeeld 30 jaar) wordt de maandpremie hoger en valt deze binnen de fiscale vrijstellingen.
Tip
Tot slot nog een tip als er sprake is van afkoop van de box 1 polis/spaarrekening. Bij afkoop is er meestal nog geen vijftien jaar achtereen premie betaald. Indien het uitkeringsbedrag hoger is dan de betaalde premies is het meerdere belast in box 1. Dit is alleen van toepassing als het afkoopbedrag ten gunste komt van iemand die nog een eigenwoningschuld en eigen woning heeft.
Indien dus het afkoopbedrag wordt uitbetaald aan iemand die verhuist naar een huurwoning, is de uitkering wel onbelast. Het is zelfs mogelijk de polis niet af te kopen en door te laten lopen. De polis wordt dan omgezet naar box 3.
Zoals u kunt lezen, kleven er aardig wat fiscale regeltjes aan de box 1 polis/spaarrekening. Het is heel verstandig een deskundige te raadplegen alvorens u iets gaat doen met uw box 1 polis/spaarrekening. Dit voorkomt in ieder geval dat de fiscus bij u op de stoep staat.