Het Duitse constitutionele hof heeft recent besloten dat de hulpacties tot dusver juridisch (voor Duitsland) in de haak waren. Er ontstond gelijk een jubelstemming bij de bailout-fanatici met een "zie je wel"-attitude. Het oordeel van het hof lijkt misschien een overwinning, maar niets is minder waar.
Het hof heeft namelijk ook geoordeeld dat een verder uit handen geven van Duitse soevereiniteit richting de Europese Unie (EU) uit den boze is. Zonder Duitse steun kan de Europese Monetaire Unie (EMU) niks.
Dus vaarwel automatische EU-sancties bij overtreding begrotingsregels; vaarwel EMU-obligaties; vaarwel fiscale unie; et cetera. Kortom, het Duitse hof heeft dus de rem, handrem en een wielklem op het EMU-aautootje gezet.
Wie moet de boel dan in de lucht houden?
Overheidsbemoeienis
Zonder Duitse steun zijn de EU en EMU machteloos op één Europees instituut na: de Europese Centrale Bank (ECB). Doordat de ECB in wezen los staat van enige overheidsbemoeienis kan het, relatief gezien, aardig wat fratsen uithalen. Natuurlijk gaat dat niet zonder slag of stoot.
De ECB moest immers een Europese Bundesbank worden. Onze Wim Duisenberg heeft daar aardig aan meegewerkt. Jean-Claude Trichet heeft het ook niet eens zo slecht gedaan totdat hij zwichtte onder de druk en besloot om de boel significant te verslappen (met name de onderpandregels bij ECB).
Daarna werd het nog erger toen de ECB besloot om (totdat het permanente reddingsfonds klaar zou zijn) actief in de markt Griekse, Portugese en Ierse staatschuld op te kopen. Sindsdien heeft de ECB ook Spaans en Italiaans staatspapier opgekocht.
Nu Trichet opgevolgd gaat worden door de Italiaan Mario Draghi lijkt een verdere ECB-verslapping onvermijdelijk.
Staatsgreep
In feite is er bij de ECB een staatsgreep in slow motion aan de gang. Met de exit van de strenge Duisenberg ging de Bundesbank-missie ook het raam uit. Door de beslissing van de ECB om tijdelijk PIIGS-staatsschulden op te kopen gaf ECB-bestuurslid Axel Weber er in april van dit jaar de brui aan.
Nu in september heeft ook ECB-bestuurslid Jurgen Stark besloten om op te stappen. Officieel om persoonlijke redenen (net als bij Weber het geval was) maar het ware verhaal ligt waarschijnlijk toch heel anders.
Met het oordeel van het Duitse hof zag Stark in dat de ECB in de leemte zou moeten springen om de boel voor de euro (en daarmee de politici) drijvende te houden. In de wandelgangen wordt gezegd dat zowel Weber als Stark zich erg tegen de verslapping van de ECB verzet hebben.
Het engste is nog dat met Duitse steun, Weber en Stark nooit waren opgestapt; de Duitse politiek heeft ze dus laten vallen. Daarmee heeft de Duitse politiek besloten haar lessen uit de Weimar Republiek (hyperinflatie en opstap naar de tweede Wereldoorlog) te negeren.
De huidige destinatie van de ECB is niet prijsstabiliteit, maar hyperinflatie.
Niet alleen
De ECB is niet de enige die monetair aan het goochelen is geslagen. De Federal Reserve en de Japanse centrale bank zijn ook een pad van monetaire verzwakking ingeslagen. Met Obama gefixeerd op de 2012-verkiezingen, met de Japanse economie in de touwen, en de coup d’etat bij de ECB gaan we nog meer van dit soort acties zien van onafhankelijke monetaire instanties.
Deze verborgen valutaire depreciatierace doet erg veel denken aan de jaren dertig van de vorige eeuw waar overheden door middel van devaluaties de economie weer op gang probeerden te brengen. Dat daarmee de daadwerkelijke oorzaken (de onderliggende structurele economische factoren) werden genegeerd is typisch te noemen, niet alleen voor die tijd, maar helaas ook voor het heden.
Goud
Beleggers in fysiek goud hebben en zullen van deze ontwikkelingen profiteren. Het midden- tot langetermijnverhaal blijft dus positief voor goud, maar op korte termijn is er wellicht wat ruimte voor correctieve koersontwikkeling. Daar hebben we de grafieken voor.
De goudkoersen zijn over langere tijd inderdaad exponentieel gestegen, dat is niets nieuws. Wat echter bij een exponentiële stijging hoort is een correctieve daling die er mag zijn. Met procenten tegelijk wanneer het tot een daling komt; soms is een zijwaartse correctie al voldoende.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Correctie of niet?
De moeilijkheid om een correctie in te schatten vanuit all time highs komt omdat er geen weerstanden meer zijn waar we ons op kunnen richten. De ronde getallen spelen dan een rol in de grafiek, hoor ik u denken.
Maar dat zou suggereren dat alle stijgingen die tot all time highs hebben geleid op ronde getallen stoppen. Dat is niet aan de orde natuurlijk.
Wat wel kan is de onderliggende kracht van de beweging of waar mogelijk de trend meten, waardoor het beter valt in te schatten of een koers door zal stijgen of toch zal corrigeren.
Waarschuwing
In het geval van deze grafiek is de meest recente top in de koers niet bevestigd door de RSI. Dat duidt dus op een kort beleefde top, hetgeen een teken van euforie op korte termijn. Het niet doorstijgen van de RSI leidt er in eerste instantie toe dat er negatieve divergentie ontstaat.
Beter gezegd de nieuwe top vindt geen bevestiging. Ten tweede de moderne theorie van de RSI-leer zegt ons dat bij een stijgende trend een RSI hoort die niet oversold wordt maar wel van tijd tot tijd overbought wordt.
Dat laatste is dit maal mislukt en samen met de negatieve divergentie geeft dat een waarschuwing voor een correctie. De trend in deze grafiek blijft dik in orde zolang de koers boven de 1500 blijft noteren. Dan zal de RSI ook nog steeds voldoen aan de voorwaarde om boven dde oversold te blijven noteren.
Dat zit wel snor dus. Is er ruimte voor correctie?
Jazeker wel in de grafiek van het goud uitgedrukt in dollars. Die kan zijwaarts verlopen of neerwaarts, maar doorstijgen naar 2000 heeft de minste kans op dit moment.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Exponentïële stijging
Goud in euro’s geeft hetzelfde beeld en hetzelfde verhaal, maar dan met andere getallen. Hierbij geldt dat de trend intact blijft zolang goud de 1100 onder zich houdt. Ook hier is een exponentiële stijging te zien die dus hevig kan corrigeren wanneer het erop aankomt.
Het goud heeft nog steeds de voorkeur boven beide valutavrienden. Echter de laatste tijd is de stijging tegen de euro het hardst gegaan. Tegen beide munten kan het goud corrigeren echter dat is een stapje terug in een proces van hogere toppen en hogere bodems.
Los van baisse-posities aangaan geeft deze ontwikkeling de mogelijkheid om op minder opgeblazen prijzen nieuwe hausse-posities aan te gaan, deze rit lijkt mij even gespeeld.