De prijzen van zeldzame aardmetalen (REE) blijven maar stijgen. Waar we vorig jaar goed hebben kunnen profiteren van de sterk gestegen prijzen van REE’s voor de export (dat wil zeggen vanuit China naar de rest van de wereld – dit zijn de zogenaamde FOB-prijzen), zijn het dit jaar vooral de prijzen van REE voor binnenlands Chinees gebruik (China domestic) die een sterke stijging door maken.
FOB prijsstijgingen
Heavy Rare Earths
Maar ook de FOB-prijzen blijven op een sterk opwaarts pad. Zoals te zien is in bovenstaande grafiek geldt vooral een versnelling over de afgelopen twee maanden voor de zogenaamde Heavy Rare Earths (HREE). Dit zijn de duurdere, schaarsere REE’s, belangrijke metalen die zelfs voor China niet in overvloed voorhanden zijn.
Tijdens de sterke stijgingen van FOB prijzen vorig jaar, zijn de binnenlandse prijzen, die sowieso veel lager waren dan de buitenlandse prijzen, nagenoeg vlak gebleven. Dit beeld is de laatste paar maanden sterk gewijzigd. Nu zijn het vooral de prijzen van REE’s in China zelf die extreme stijgingen ondergaan, vooral over de afgelopen maand.
Zo is de binnenlandse prijs voor gadolinium ver-tienvoudigd sinds het begin van het jaar, terwijl de FOB prijs van gadolinium ‘slechts’ is vervijfvoudigd. Vanwaar deze extreme stijgingen? En waarom nu vooral de Chinese binnenlandse prijzen? REE’s zijn essentiële bestanddelen voor een groot aantal high-tech en green-tech toepassingen, en er is sprake van aanzienlijke tekorten.
Tekorten
Hoewel China circa 95% van deze REE produceert en ongeveer een derde hiervan exporteert, voorziet men dat over enkele jaren alle Chinese productie in China zal blijven, en dat er voor de HREE’s zelfs tekorten zullen ontstaan. China is daarom nu aan de gang om de sector intern te herstructureren zodat men in de toekomst de interne vraag en aanbod beter inzichtelijk heeft, en de sector beter kan plannen.
De maatregelen die China heeft genomen zijn niet gering. Ten eerste zijn de exportquota vorig jaar verlaagd, hetgeen ervoor gezorgd heeft dat er minder REE’s beschikbaar kwamen voor de exportmarkt, waardoor vorig jaar de FOB prijzen explodeerden.
China domestic prijsstijgingen
Productieplafond
Sinds kort is er echter door China ook een productieplafond ingesteld, worden illegale operaties (die zeer vervuilend zijn) stopgezet, wordt de smokkel van REE aan banden gelegd, en is men bezig een REE conglomeraat op te zetten dat de bewerking van REE moet centraliseren. Dit conglomeraat wordt ook verantwoordelijk voor een enkelvoudig intern prijssysteem dat door de Chinese overheid wordt afgedwongen. Deze maatregelen zorgen voor zeer veel speculatie in China.
Er zijn vele nieuwe kopers op de markt gekomen die enkel op basis van speculatie handelen. Deze hebben de traditionele kopers verdrongen, die de grondstofprijzen veel te hoog vinden en daarom voorlopig maar aan de zijlijn blijven. Verkopers zien de prijzen steeds verder stijgen, en houden de grondstoffen langer vast in de verwachting dat ze er op een later moment meer aan verdienen. Dit alles is voeding voor verdere prijsstijging.
Wanneer is het einde in zicht? Het is overduidelijk dat de REE prijzen in een duidelijke bubble-fase zijn beland, nu speculanten de markt aan het veroveren zijn. Echter, feit blijft dat er zeker tot 2015 grote tekorten zullen blijven in de meeste REE’s, en dat er zelfs na 2015 grotere tekorten zullen blijven bestaan in de HREE’s. Er is nog genoeg ruimte voor beleggers om aan deze sector te verdienen.
REE investeringen maken inmiddels ruim 10% van de portfolio van het Gold&Discovery Fonds uit maar waren in 2010 goed voor ruim 20% van de winst.