“Jij bent vrijwilliger.” Het is geen pretje om als Romeinse soldaat in de stripboeken van Asterix te figureren. De Centurion wijst de vrijwilligers aan die moeten strijden tegen de Galliërs. Dat is, zo weten we, voor de Romeinen geen onverdeeld genoegen.
Het gebeurde al eerder dat ik in verband werd gebracht met de vroeger zo populaire stripfiguur. De lijn kan doorgetrokken worden. De Romeinen van vandaag zijn de beleggers in Griekse staatsschuld. Op vrijwillige basis moeten de banken, pensioenfondsen en verzekeraars de schuld van het Zuid-Europese probleemland aanhouden en verlengen.
Dat scheelt de Grieken een groot herfinancieringprobleem. Maar minstens zo belangrijk is dat zo een default op de Griekse schuld wordt vermeden. Deze vorm van herstructurering is immers “vrijwillig”. De politiek wurmt zich in steeds vreemder bochten als het om het Griekse probleem gaat. Bijna op uurbasis komen er nieuwe signalen vanuit de Europese hoofdsteden of het EU hoofdkwartier in Brussel zelf.
Tragedie
Het dilemma is duidelijk. Enerzijds is er onder de bevolking van de sterke eurolanden een steeds verder afbrokkelende steun “nieuw belastinggeld in een bodemloze put te storten”. Aan de andere kant zijn de politici zich ervan bewust dat de gevolgen van een Grieks faillissement dramatisch zijn.
De tragedie is dat zowel voor- als tegenstanders van Griekse steun zeggen in het belang van de belastingbetaler te handelen. Want tegen de bodemloze put theorie staat het gevaar dat een herstructurering van Griekse schuld tot een golf van problemen leidt. Dat loopt via een faillissement van andere zwakke landen als Portugal, Ierland en, erger, Spanje en Italië tot zelfs de ondergang van de ECB.
Deze laatste mogelijkheid werd aangehaald in een rapport van Open Europe, een onafhankelijke denktank met als doelstelling het oplossen van Europese problemen. In het rapport werd aangegeven dat de ECB een zo grote positie in zwakke eurolanden heeft, dat een faillissement van Griekenland het eigen vermogen nagenoeg doet vervagen.
Ons belastinggeld
Dan is er nog maar één reële oplossing. De ECB moet ondersteund worden door de EU-landen, ofwel met “ons belastinggeld”. De schrijvers concluderen dat de sterke oppositie van de ECB tegen Griekse herstructurering te verklaren is: puur eigenbelang vanwege de ernstige gevolgen voor de centrale bank zelf.
Dat is de zaak een beetje omdraaien. De ECB heeft juist het beleid van opkopen van (staats)schuld ingezet omdat de bank inziet dat een Grieks faillissement rampzalige gevolgen heeft voor de EU zone. Dat was duidelijk de ECB invalshoek, en het is flauw de intenties van de bank nu af te doen als plat eigenbelang.
De schrijvers concluderen overigens dat de ECB moet stoppen met het gevoerde beleid. Herstructurering moet nu zo snel mogelijk worden doorgevoerd. Conform hun eigen redenering gaat dat dus een hoop belastinggeld kosten, alleen al om de ECB op de been te houden.Terwijl er alleen maar over kosten wordt gesproken als het om Griekenland gaat, wil ik een positief effect onder de aandacht brengen.
Vrijwillige basis
De financieringsbehoefte in Duitsland en Nederland is dit jaar tezamen ongeveer 450 miljard. Door de Griekse crisis is de rente in deze sterke eurolanden lager omdat beleggers op zoek zijn naar veiligheid. Als het om een half procent gaat, het precieze voordeel is lastig te bepalen, dan scheelt dat jaarlijks (over de looptijd van de schuld) al gauw een dikke twee miljard in de financieringskosten!
En dan heb ik het nog niet over de relatief hoge rente die Griekenland betaalt over de steun, wat voorlopig ook tot extra inkomsten leidt. Tijdens het hoogtepunt van de kredietcrisis hebben de (Europese) landen de banken gesteund. Niet om daar geld aan te verdienen, maar om erger te voorkomen. Dat is gelukt en bovendien lijkt het er op dat de steun nog een dikke winst heeft opgeleverd.
Het lijkt op een win-win situatie! Als gevolg van de crisis zijn en worden er veel maatregelen genomen dat banken niet nog een keer in deze onmogelijke situatie terecht komen. Ik zie niet in waarom voor Griekenland niet precies hetzelfde beleid gevoerd kan worden. De Romeinse soldaat onder de Europeanen moeten niet de beleggers, maar de Grieken zijn.
Op “vrijwillige” basis dienen zij hun economie en financiële huishouding te reorganiseren. Hun schuld behoren zij tot de laatste cent terug te betalen. Anders dan de Galliërs hoeven we echter de Grieken niet vijandig te benaderen en ze in redelijkheid de tijd geven orde op zaken te stellen. Op deze wijze is opnieuw win-win situatie mogelijk. Naar mijn mening is dat echt geen Idéfix.