IEX introduceert een nieuw gezicht op de site. Hoewel, nieuw, in Amsterdamse en Londense dealing rooms is Alexander Sassen van Elsloo al jaren een bekende naam. Hij werkte onder andere in de equity sales voor Rabo Securities en SNS Securities en stelt nu zijn eigenzinnige kijk op de markt ten dienste van het in Londen gevestigde Hobart Capital Markets.
Op IEX zal Alexander regelmatig zijn uitgesproken visie op de markt en de belangrijkste thema's laten horen, waar dat kan voorzien van specifieke manieren om daar ook naar te handelen. Zijn begin is direct ambitieus: een heus tweeluik over hoofdpijndossier nummer één voor Europese beleggers: de toekomst van Euroland. - Redactie IEX
Er zijn al veel zondebokken aangewezen voor het veroorzaken van de kredietcrisis van 2007-2008 en de huidige solvabiliteitscrisis. Frappant is dat de grootste schuldigen nooit echt zijn aangewezen. Dat zal waarschijnlijk wel te maken hebben met het feit dat juist deze mensen het hardst moord en brand schreeuwden.
Ik heb het hier natuurlijk over politici. Het waren politici die besloten een Europese muntunie te creëren onder de verkeerde voorwaarden en met de verkeerde landen. Maar goed, dat is een onderwerp voor een andere keer. Wat wel op te merken valt, is dat politici - zie ook de gebeurtenissen van deze week - de allesbepalende factor gaan zijn in de door mij verwachtte ondergang van de eurozone.
De PIIGS problematiek
De situatie in Portugal, Ierland, Italië, Griekenland en Spanje (afgekort PIIGS) is simpelweg onhoudbaar. Griekenland stevent af op een schuld/BBP verhouding van 150%. Met de kunstmatig lage rente van 5,8% van het Europese hulpfonds, betekent dit dat binnenkort 8,7% van het Grieks BBP op gaat aan rentebetalingen.
Hanteren we echter de 5-jaars marktrente van meer dan 12.4%, dan is het echt game-over. De rentebetalingen eten dan een ongelooflijke 18,6% van het Grieks BBP op. Dit laat erg weinig meer over voor de voor de kiezers zo belangrijke zaken als gezondheidszorg, pensioenen, infrastructuur, en dergelijke.
Ierland, Portugal, en Spanje hebben allemaal problemen die weliswaar in detail wat verschillen maar wel een vergelijkbare uitkomst gaan hebben, namelijk dat de staatsschuld verder zal toenemen door een combinatie van schulden die van privaat naar staats gaan en snel stijgende interestlasten (door hogere schuld en hogere rente).
Weer de politici aan zet
Dit zal verder verergerd worden door tegenvallende BBP groei en de daaraan gerelateerde belastinginkomsten en stijgende kosten van vergrijzing. Een vicieuze cirkel is het gevolg.
Tegen die achtergrond is het zeer aannemelijk dat de PIIGS binnen nu en tien jaar hun schulden niet kunnen betalen. Maar voor het zo ver is hebben de democratische krachten allang ingegrepen. Politici bepalen dus wederom het lot van de eurozone. Kiezers in de PIIGS zullen eisen dat politici de opgebouwde schulden afstempelen, zodat er weer ruimte ontstaat voor economische groei, betere ouderdomsvoorzieningen en genormaliseerde belastingniveaus.
Uiteindelijk was dit de route van Argentinië, die haar schulden afstempelde met ongeveer 65%. De kans dat dit binnen vijf jaar gebeurt voor de PIIGS staatsschuld acht ik zeer hoog.
Afstempeling = inflatie
"Waarom afstempelen met 65%?" hoor ik u vragen. Het antwoord is dat een staatschuldniveau van 60% van het BBP als acceptabel wordt gezien door de schuldmarkt en instanties zoals het IMF en de ECB. Maar die niveaus gelden eigenlijk voor stabiele landen. Volatiele landen zoals PIIGS zouden dus ver onder het niveau van 60% moeten gaan zitten.
Verder is er wat meer ruimte nodig voor de almaar oplopende vergrijzingskosten. Bij een afstempeling van 65% zal de staatsschuld/BBP ratio van de PIIGS tussen de 40% en 50% liggen. Dit niveau is werkbaar voor de PIIGS en voor de schuldmarkt. Een kleinere afstempeling zal in het beste geval alleen maar voor uitstel zorgen van een verdere afstempeling en in het ergste geval kan een kleinere afstempeling er toe leiden dat de schuldmarkt alsnog gesloten blijft voor de PIIGS.
Tevens moet ik hierbij opmerken dat de afstempeling eigenlijk een hoge plotselinge inflatie (valuta-devaluatie) gaat zijn of een combinatie van een daadwerkelijke afstempeling en hoge plotselinge inflatie. De PIIGS zullen namelijk in een bankroetsituatie het volgende doen:
- terug gaan naar een lokale munteenheid en
- de facto hun uitstaande euro schulden omzetten in deze lokale munteenheid tegen een geïnflateerde koers
En...what about us?
De afstempeling voor een PIIGS schuldhouder is in wezen een plotselinge sprong in PIIGS-inflatie. Gemakshalve noem ik het een afstempeling aangezien het effect op de PIIGS schuldhouders (Europese banken) de crux vormt.
Wat zou er gebeuren met de Nederlandse, Duitse, Franse en Zwitserse staatsschuld als de PIIGS hun schulden met 65% zouden afstempelen? Het antwoord is schrikbarend en cruciaal voor de belegger. Volgende week zal ik het antwoord met u delen.
Lees ook Einde van de euro, deel 2.