Ook in deze Best of the Week diep ik een thema wat verder uit, gebruik makend van de kennis die het internet te bieden heeft. Deze keer All You Ever Wanted To Know About the Debt Ceiling, But Were Afraid To Ask.
Daarnaast uiteraard de mooiste en meest interessante links die deze week opgeleverd hebben, plus nog wat links in de categorie saaie rapporten. Die overigens lang niet zo saai zijn als de titel soms wel doet vermoeden.
Schuldplafond
Het thema dat ik deze week wat verder uitdiep is dat van de debt ceiling, in Nederland het schuldplafond. Je leest er hier in Europa weinig over omdat het een puur Amerikaans fenomeen is. In de VS is bij wet vastgelegd dat schuld niet verder mag stijgen dan een van te voren afgesproken bedrag. Uiteraard is die limiet niet in steen gegrift, maar je hebt wel toestemming van het Congres nodig om het te verhogen.
Omdat het Congres sinds kort van samenstelling verandert is, waarbij een verschuiving in het voordeel van de Republikeinen heeft plaatsgevonden, is een dergelijke toestemming niet op voorhand verzekerd. In het volgende artikel wordt een kort overzicht gegeven van de voorgaande crisissen op dit gebied.
Voor de nodige historische achtergrond is het dit document handig (let op, dit is een pdf). Dat de debt ceiling zeker geen constante is geweest blijkt wel uit onderstaande grafiek: sinds 1940 is de limiet al 80 keer verhoogd.
bron: Businessinsider
Waarom is dit nu opeens actueel? De directe oorzaak is dat Minister van Financiën Geithner aan het begin van dit jaar een brief heeft gestuurd naar het Congres waarin hij vraagt om een verhoging van de limiet. Hierin staat dat er momenteel ongeveer 13.95 biljoen dollar aan schuld uit staat, wat inhoudt dat er nog slechts een luttele 335 miljard dollar kan worden uitgegeven voordat de limiet van 14.29 biljoen dollar wordt bereikt.
Volgens de berekeningen van zijn departement wordt de limiet op zijn vroegst op 31 maart, maar op zijn laatst op 16 mei van dit jaar bereikt. Als de limiet voor die tijd niet verhoogd wordt, ligt wanbetaling (default) in het verlengde, als we Geithner mogen geloven in elk geval. Een default is uiteraard niet leuk. Geithner legt zelf ook al uit wat de consequenties zullen zijn en die moet je inderdaad niet onderschatten (zie voorgaande link).
Hij stelt dat een dergelijk scenario mogelijk schadelijker is dan de kredietcrisis (!), met directe gevolgen voor uitgaven voor het leger, Medicare, ambtenaren en werklozen. Ook andere blogs hebben zich vervolgens over de kosten en mogelijkheden van een default uitgesproken. Hier stelt men bijvoorbeeld dat een default bepaald niet leuk is, terwijl in deze bijdrage –de inmiddels onvermijdbare- Reinhart en Rogoff worden aangehaald voor wat historisch perspectief over defaults.
Hoe groot is de kans op een default?
Maar leidt het bereiken van het plafond automatisch tot een default? Nee, dat niet. Een uitgebreide en soms wat technische uitwerking is van de hand van de analisten van Morgan Stanley gaat in op alle mogelijkheden die de het ministerie van Financiën heeft. Hun conclusie is dat een default niet echt waarschijnlijk is, maar tegelijkertijd ook weer niet helemaal uit te sluiten valt. Ook deze bijdrage stelt dat het met dat defaulten wel los zal lopen.
Terwijl deze van The Economist er ook nog even wat woorden aan wijdt. De strekking is kort gezegd dat je als overheid ook tijdelijk bepaalde betalingen kunt stopzetten of delen van de overheid kunt sluiten, zoals dat in 1995-96 onder Clinton is gebeurd, toen hij geen overeenstemming kon krijgen met de Republikeinen over het verhogen van het plafond.
Interessant is verder de discussie waar die debt ceiling nou eigenlijk op slaat. Aan de ene kant geeft het Congres goedkeuring aan het budget, maar ontstaat er toch een probleem als datzelfde Congres besluit het plafond niet te verhogen. Dat mag wel zo zijn, maar tegelijkertijd blijkt dat plafond heel erg populair te zijn onder het volk Maar liefst 71% van de kiezers is tegenstander voor het verhogen van de limiet. Kennelijk geeft het plafond een soort zekerheid dat de overheid niet zomaar ongebreideld kan gaan besteden.
Never in our history…
In dat geval heb ik slecht nieuws voor het Amerikaanse electoraat en het komt van Geithner himself. In de eerder genoemde brief staat namelijk het volgende te lezen: “Never in our history has Congress failed to increase the debt limit when necessary.” Kan het mooier worden samengevat? We hebben een limiet, die we gedurende onze hele geschiedenis altijd op tijd hebben verhoogd om problemen te voorkomen! Dat zijn de betere limieten, als je het mij vraagt…
Hoe groot is nou de kans dat het plafond inderdaad bereikt gaat worden? De kans lijkt eigenlijk klein, want zelfs de Republikeinen geven al aan dat ze inzien dat de limiet omhoog moet. Daarentegen wordt in deze bijdrage gesuggereerd dat juist de Democraten dwars zouden gaan liggen, zonder dat dat verder wordt uitgewerkt overigens. Maar er staan wel wat aardige weetjes en feitjes voor aan de koffietafel.
En nu we het toch over de wat luchtige kant van de zaak hebben: in deze bijdrage doet een presentator zijn uiterste best het hele verhaal zo makkelijk mogelijk uit te leggen. Zoals uit het begeleidende commentaar valt te lezen gaat de presentator echter wel wat kort door de bocht.
Aardige andere links
Al het geshort van Frank van Dongen ten spijt, toch interessant om te zien waar de Dow Jones nu staan als in juni 2009 Apple was opgenomen in plaats van Cisco.
bron: Crossing Wallstreet
De haaien zwemmen in de zee: waar was men de afgelopen tien jaar bang voor en hoeveel doden zijn er bij gevallen?
bron: Ritholtz
Hoe kijkt men in Europa tegen de crisis aan? Per land een overzicht
bron: Aleablog
Hoe ontwikkelt de Amerikaanse arbeidsmarkt zich onder verschillende scenario’s. De boodschap is niet al te positief.
bron: Washingtonpost
Geen mooie grafiek, maar wel een die opmerkelijk was: de persconferentie van Trichet, deze week.
Saaie rapporten
De visie van de Wereldbank van wat 2011 brengen gaat.
En zo kijkt men bij PriceWaterhouseCoopers tegen de wereld aan van 2050.
En deze hoort al helemaal niet thuis onder het kopje saaie rapporten, maar toch: als u dagelijks op de hoogte wilt blijven, hier de link naar Best of the Web.