Ik heb het twee weken voor me uitgeschoven, maar ontkom er nu toch echt niet meer aan: een rondje eurozonecrisis. Uiteraard is er eigenlijk te veel over geschreven, dus ik beperk me tot het minimum. (Ik stel voor dat u andere links gewoon als commentaar bij dit stuk plaatst.)
Schuldexplosie
Als eerste is er een belangrijke bijdrage van Paul Grauwe, die het punt maakt dat de huidige eurocrisis niet zo zeer het gevolg is van slecht overheidsbeleid (Griekenland even daargelaten), maar dat het vooral te danken is geweest aan een explosie van schuld van de private sector.
Ter illustratie: de Ierse huizenprijzen vertoonden duidelijk tekenen van een bubbel. In zijn ogen is het aanscherpen van bestedings- en schuldratio’s voor overheden dan ook het verkeerde medicijn.
Aardig is ook het stuk waarin hij schetst hoe vroeger de speculatie in het Europese Exchange Rate Mechanism (ERM) verliep en hoe dat – als we defaults op staatsobligaties gaan toelaten - nu binnen de eurozone op de kapitaalmarkt uitgevochten gaat worden.
Verder nog een studie van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over Europa, waarin Nederland er goed vanaf komt. Griekenland daarentegen...
Steunpakket
Dan de hamvraag van de afgelopen week: zal het steunpakket van 750 miljard euro wel volstaan? Als de rekening van twee economische kleinmachten als Griekenland (120 miljard euro) en Ierland (naar schatting 85 miljard euro, hoewel dat véél te laag is volgens deze bijdrage) al op 200 miljard euro staat, wat moet Spanje dan gaan kosten?
De omvang van de twee eerste landen is ongeveer 4,3% van de eurozone, waar Spanje op rond de 11,6% uitkomt (tweedekwartaalcijfers Eurostat). Kort door de bocht komt dit bedrag uit op 540 miljard euro, volgens sommigen.
Uiteraard klopt dat niet, want het financieringsprobleem van Griekenland (door gesjoemel) en van Ierland (door banken) ligt een stuk hoger dan dat van Spanje: de Spaanse overheidsschuld bedraagt in het totaal slechts naar schatting 585 miljard euro.
Dat weerhoudt de zwartkijkers er uiteraard niet van om toch aan de stoelpoten van Spanje te zagen. Sommigen wijzen op de schuld van de staatsbedrijven, waarmee de staats-schuld al oploopt tot 751 miljard euro.
Opvang voor Spanje
Anderen, zoals hier in het artikel in The New York Times stellen de vraag of de Spaanse bankensector er wel zo goed voorstaat als over het algemeen wordt aangenomen. Zolang de banken nog toegang hebben tot de interbancaire markt voor funding, lijkt er geen probleem te zijn, maar wat als er een bank omvalt?
Hoe het ook zij: volgens deze bijdrage moet Spanje de komende zes maanden 60 miljard euro herfinancieren en volgens de Wall Street Journal bedraagt dat 300 miljard euro over de komende drie jaar.
Als er dus geen gekke dingen gebeuren (lees: banken omvallen), lijkt het steunplan voldoende groot om in elk geval Spanje nog op te vangen. Of toch niet? De echte beren draaien het namelijk om: wie zegt eigenlijk dat er 750 miljard euro op tafel ligt?
AAA-garantie
De Wall Street Journal (waarschijnlijk alleen leesbaar voor abonnee’s) rekent voor dat er eigenlijk slechts 310 miljard euro echt voorhanden is. De 250 miljard euro van het IMF krijgen ze pas na goedkeuring van het IMF, en dat is een tijdrovende aangelegenheid.
Van de resterende 500 miljard euro wordt er volgens het krantenartikel 190 miljard aan kas aangehouden, om zo de AAA-status van het fonds te garanderen. Wie probeert te achterhalen waarom er precies 190 miljard euro aan kas moet worden aangehouden moet wel bereid zijn door wat taaie stof heen te lezen, zoals de Q&A over ESFS.
Als ik het enigszins begrijp hangt het samen met het feit dat landen met een lagere rating dan AAA garant staan: om een AAA-rating voor EFSF te garanderen, moet voor de niet AAA-garantieleden kasgeld worden aanhouden.
Voor iets meer informatie over de schimmige werking van ESFS moet u hier zijn. En om helemaal compleet te blijven, een bijdrage over de incredible shrinking safety net.
Duitsland
Gelukkig hebben we Alex Weber – president van de Bundesbank en beoogd opvolger van Jean-Claude Trichet (voorzitter van de Europese Centrale Bank) - die kundig ter zake is!
Eerst liet hij al weten dat die 750 miljard euro gewoon verhoogd kon worden, om vervolgens doodleuk voor te rekenen dat er 150 miljard euro extra nodig is om Spanje ook te kunnen opvangen.
Overigens ligt de bal hierbij duidelijk bij Duitsland, zoals in aardig verwoord wordt in: Calling Germany, calling Germany. Als groot aandeelhouder van de eurozone, loopt Duitsland uiteindelijk het risico een groot deel van de cheque te betalen, wat wellicht de reden is dat de Duitse kapitaalmarktrente gestaag is opgelopen. To be continued, no doubt...
Als laatste nog een grafische tool die laat zien hoe de schulden verdeeld zijn in Europa. Ik zeg er wel gelijk bij dat de cijfers afkomstig zijn van de stresstest van een paar maanden geleden, dus voor de actualiteit en betrouwbaarheid sta ik niet in.
De Fed: überbulls
Nog een klein stukje over de Fed. Niet QE2, maar over een wat vreemde tegenstrijdigheid rond de FOMC-vergadering. Afgelopen week werden de notulen gepubliceerd waarin volgens de traditie ook een schatting wordt afgegeven over de groei en inflatie voor de komende jaren:
Klik op de tabel voor een grote versie
Wat blijkt? De centrale projectie voor groei over 2011 staat op 3,0 tot 3,6% voor 2011 en 3,6 tot 4,5% voor 2012! Ter vergelijking, de consensusverwachting voor 2011 en 2012 ligt momenteel op 2,5% en 3,1% respectievelijk.
Anders gezegd, als we van de middenprik uitgaan verwacht de Fed dat de Amerikaanse economie gemiddeld 0,9% sterker zal groeien dan wat er nu verwacht wordt!
Nou kunt u denken dat dit optimisme samenhangt met het feit dat de Fed – anders dan de meeste economen - sterk gelooft in de effectiviteit van QE2. De notulen zijn van de FOMC-vergadering waarin besloten werd om tot QE2 over te gaan, dus eigenlijk was er sprake van
inside information.
Groeiraming verlaagd
Die theorie lijkt echter niet op te gaan, want de Fed heeft de groeiraming dit kwartaal juist verlaagd. De vraag is uiteraard, als de Fed zelf echt gelooft in deze groeiramingen, waar zijn die 600 miljard dollar in vredesnaam voor nodig dan?
Overigens, voor de fijnproevers, tijdens de FOMC-vergadering is ook gesproken over de mogelijkheid een target af te geven voor de lange rente (of strikt genomen, de term structure). Daarover leest u meer in dit artikel. Overigens was de conclusie van de Fed dat:
"Finally, participants discussed the potential benefits and costs of setting a target for a term interest rate. Some noted that targeting the yield on a term security could be an effective way to reduce longer-term interest rates and thus provide additional stimulus to the economy. But participants also noted potentially large risks, including the risk that the Federal Reserve might find itself buying undesirably large amounts of the relevant security in order to keep its yield close to the target level." Accentuering door mij.
Overige links
En de prijs voor de beste beleggingsdag gaat naar:
Bron: Crossingwallstreet.com.
De zogenoemde schaduwvoorraad van huizen (huizen die door banken in beslag zijn genomen maar nog niet zijn verkocht) wordt op 2,1 miljoen geschat.
Bron: Calculateriskblog.com.
En een minder positief verhaal over Japan.
Bron: Ritholtz.com.
De dagelijkse Best of the Web van Lukas Daalder leest u hier.
Lukas Daalder is werkzaam als Strateeg bij Robeco. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Hij heeft momenteel (al dan niet gedekte) longposities in Fortis en ING. Bovendien heeft hij posities in meerdere open-end beleggingsfondsen van onder ander de ING, Robeco, ABN Amro en Fidelity. Elk AEX- of AMX-fonds beschouwt hij als een potentieel interessante belegging, alles wat hij schrijft moet vanuit die optiek worden gelezen. Uw reactie is welkom, klik hier.