Voor de draai uit

Bij een luchtbel geven de aandelenkoersen niet de juiste waarde aan, maar beleggers kopen (bij) omdat zij denken de aandelen voor een hogere prijs weer te kunnen verkopen. Totdat de bubbel barst, omdat het aanbod van nieuwe beleggers die steeds tegen hogere prijzen willen kopen opdroogt.

Als zo'n luchtbel leegloopt staan de koersen ook los van de waarde, omdat beleggers verkopen en geloven deze aandelen later goedkoper terug te kunnen kopen. De luchtbel is pas leeggelopen wanneer er geen beleggers meer zijn die nog willen verkopen tegen lagere prijzen. 

Op dit moment doen beide fenomenen zich voor. De ene werkt inflatoir en de andere deflatoir. De commodity-luchtbel laat de inflatie toenemen en de leegloop bij financiële waarden leidt tot afschrijvingen van leningen en vorderingen en een deflatie van activa.

Oftewel lagere huizenprijzen, lagere aandelenkoersen en lagere obligatiekoersen.

Spagaat
Zolang beide processen aan de gang zijn valt er minder te besteden voor consumenten en indirect ook het bedrijfsleven, want de inkomstengroei loopt achter bij de kostentoename. Hierdoor daalt het economische vertrouwen en ook de economische groei valt terug.

In deze spagaat zitten we nu. Zo gauw ons echter signalen bereiken dat of de grondstoffenprijzen een pas op de plaats maken en/of de financials niet meer op leningen behoeven af te schrijven, gaat de markt draaien.

Zover is het nog niet en aangezien er nu ook redelijke rendementen met kort geld kunnen worden gemaakt hebben aandelenmarkten het moeilijk. Ook op de markt van corporate control (de overnamemarkt) is het wat stiller geworden, waaruit maar weer blijkt dat de meeste overnames worden gedaan in een opgaande conjunctuur. (Hoewel, dat kan veranderen; zie verderop).

Nog geen bloedbad
Wat zijn de indicatoren die een draai kunnen voorspellen? De technisch analisten zijn bijna allemaal flauw. Een aantal voorspelt eerst nog een opwaartse correctie van de AEX naar 414/420, maar de langere termijntrend is negatief.

De fundamentele analisten komen nu met fors lagere winstbijstellingen, maar deze hebben geen voorspellende waarde. De buy & hold-beleggers leiden vermogensverliezen, maar er vloeit nog geen ‘bloed door de straten', om met Lord Rothschild te spreken.

Hoewel nu toch het ergste achter de rug is – waarom zou je nog verkopen voor de laatste 10% daling? - is het vertrouwen nog lang niet terug. Dat kan wel eens langer duren. De enige manier om nu op aandelenmarkten geld te verdienen is door actief te handelen en even niet naar ‘fundamentals’ te kijken.

ABP steunt Fortis
Kortom, gedisciplineerde handelaren kunnen geld verdienen. Een aantal institutionele beleggers gaat nu aandelen inslaan. Zo zou het ABP op 10 euro Fortis hebben gekocht en zou ook Océ op de huidige koers (onder de boekwaarde!) door institutionele beleggers ‘gesteund’ worden.

Tijdsperiode grafiek:  Jaar Maand Week Vandaag

Institutionele beleggers hebben een langere beleggingshorizon dan partijen die, al dan niet gedwongen, aandelen moeten verkopen. Ook strategische kopers zien mogelijkheden. Vandaag werd bekend gemaakt dat Dow Chemical een bod in contanten uitbrengt op Rohm & Haas, waarbij een premie geboden wordt van maar liefst 74% t.o.v. slotkoers van gisteren.

De economische waarde is dus veel hoger dan de beurswaarde. Er zijn geen investment banks bij de overname of aandelenemissie betrokken, maar Berkshire Hathaway (van Warren Buffett) en Kuwait Investment Authority hoesten een gedeelte van de overnamesom op.  

Bod op ASML?
Op ‘gevaarlijk’ lage koersen zoals deze kunnen diepe-zakken-beleggers uit het Midden Oosten, China of Rusland ondernemingen kopen met technisch interessante patenten. Wat te doen als een oligarch een bod doet op ASML van 20 euro (40% premie op de huidige beurskoers)? Wedden dat dan de verkoopdruk opdroogt?

Nico van Geest heeft een indrukwekkend CV als beleggingsanalist. IN de afgelopen 20 jaar werkte hij voor SNS Securities, Credit Suisse First Boston, Theodoor Gilissen en Van Lanschot. Sinds 2007 is hij Hoofd Research bij Keijser Capital. De informatie in deze columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Klik hier om een reactie aan de auteur te sturen.