Gratis en voor niks! Het om nietbeschikbaar stellen van producten en diensten is in Nederland vaak onderdeel van een succesvol businessmodel. Vooral in de laatste jaren is het weggeven van producten en diensten helemaal in.
Ik kan geen krant opslaan of de gratismobiele telefoons, dvd-recorders, platte televisies en MP3 spelers vliegen mij om de oren. Intussen is er zo wel een oerwoud aan abonnementen ontstaan, die de doorzichtigheid niet ten goede komt.
De financiële wereld lijkt ook al enige tijd op weg te zijn naar gratis dienstverlening. Transactiekosten voor effectenorders zijn in een rap tempo verlaagd en bij enkele banken en brokers is het mogelijk te handelen voor een laag, vast bedrag per order.
Wat is het?
De stap naar het gratis verrichten van transacties is gemaakt. Ik doel op de handel in een nieuw financieel instrument, het Contract for Difference (CFD). Eén van de voordelen voor de beleggers zou zijn dat het goedkoop is, omdat geen transactiekosten worden berekend. Tijd om mij eens te verdiepen in de CFD.
Wat zijn de voor- en nadelen? Is de CFD na de Turbo een nieuwe aanval op de hegemonie van de traditionele derivaten als opties en futures? De CFD is een contract tussen de bank/broker enerzijds en de klant anderzijds. Zij spreken af dat het prijsverschil van een onderliggende waarde tussen opening en sluiting van het contract wordt verrekend.
Met een CFD kan gespeculeerd worden op koersstijging en -daling. Stel, INGnoteert 22 euro en u verwacht een verdere opgang. U kunt dan een CDF openen op een prijs van 22 euro. Als ING na vijf dagen op 23 euro staat kunt u het contract sluiten en resteert een winst van 1 euro. Dat is dezelfde winst die een belegger in het aandeel ING behaalt.
Hoe werkt het?
Een CFD-transactie heeft de volgende kenmerken:
- De bank/broker functioneert als tegenpartij,
- De klant koopt niet de onderliggende waarde, maar spreekt af uitsluitend het prijsverschil te verrekenen tussen opening en sluiting van het contract,
- De klant stort een waarborgsom (margin) bij de broker als garantie dat hij kan voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de CFD,
- De CFD heeft in principe een onbeperkte looptijd. Het contract wordt geopend en gesloten op het moment dat de klant dit wenst.
- De klant kan zowel een long- (winst bij stijging onderliggende waarde), als een short-positie (winst bij koersdaling onderliggende waarde) aangaan.
Waarom moet u kiezen voor een CFD in plaats van rechtstreeks in de onderliggende waarde te handelen? Ik zie een aantal voordelen:
- Voor het innemen van posities is minder geld nodig. De belegger is uitsluitend verplicht margin af te dragen. Deze is afhankelijk van de liquiditeit en beweeglijkheid van de onderliggende waarde en kan variëren van 10% tot 70%. Bij een ongunstige ontwikkeling kan de broker eisen dat de margin wordt aangevuld,
- Met een CFD kan gemakkelijk een short-positie worden ingenomen,
- Met een CFD verkrijgt de belegger/handelaar eenvoudig tot andere markten. Beter gezegd, u kunt beleggen in wel 2800 (!) items.
Hoezo gratis?
Vaak wordt gesteld dat de CFD kosten lager zijn dan voor een rechtstreekse investering. Daar ben ik niet op voorhand van overtuigd. In ieder geval betekent het kosteloos handelen in CFD’s niet zoveel. Gratis is een businessmodel en geeft geen uitsluitsel over de werkelijke, totale kosten. Deze zet ik voor u op een rijtje:
- Transactiekosten
Deze kunnen lager zijn dan bij een directe belegging. Sommige brokers rekenen helemaal geen transactiekosten. Door de sterke verlaging van de prijzen voor het handelen in aandelen en obligaties is dit voordeel snel aan het verminderen.
- Bied/laat spread
Dit is één van de inkomsten voor de broker. Hoe hoger de spread, hoe ongunstiger voor de belegger. Veel brokers claimen dat de CFD-spread niet hoger is dan die op de onderliggende waarde. In dat geval is de CFD niet duurder dan een rechtstreekse transactie.
- Rentevergoeding
U hoeft de onderliggende waarde niet te kopen (long) of verkopen (short). De broker doet dat. Als compensatie betaalt de u (long) of ontvangt (short) een rentevergoeding. De te betalen rente ligt duidelijk hoger dan de interbancaire maandrente, terwijl de te ontvangen rente juist lager is. Let op dat bij een langdurige longpositie de rentekosten sterk kunnen oplopen.
- Dividenden/Coupons
Bij een long-positie in CFD is het dividend of de couponrente voor de handelaar, bij een short moet hij het uitgekeerde dividend/coupon aan de broker vergoeden. In sommige gevallen houden brokers een percentage van het uitgekeerde dividend in.
- Margins
De omvang van de margin speelt een rol in de totale kosten. Hoe hoger de margin, hoe ongunstiger voor u als belegger - zeker bij een lage rentevergoeding over de margin.
Of de kosten van handel in CFD daadwerkelijk laag zijn, hangt af van de wijze waarop uw broker met alle bovengenoemde (mogelijke) kostenposten omgaat.
Minder transparant
De CFD lijkt veel op de Turbo. Die kent een automatische stoplossen de garantie dat u nooit meer dan uw inzet kunt verliezen. Met de CFD is dat wel mogelijk. In de meeste gevallen kunt u met uw broker een stoploss afspreken, eventueel met een garantie dat u niet meer dan een van te voren afgesproken verlies kunt lijden.
Uiteraard zijn aan die garantie wel kosten verbonden - die impliciet ook in de Turbo zijn verwerkt - en ook hier geldt weer dat de hoogte van de kosten afhangt van de broker waarmee u zaken doet. Hét grote verschil met Turbo’s is dat de CFD niet beursgenoteerd is. De CFD is een apart, onderhands contract met de broker.
De CFD is daardoor veel minder transparant. Prijsvorming en kosten zijn afhankelijk van de broker waarmee u zaken doet. Er is geen centrale markt waar uw posities genoteerd zijn. Aan de andere kant is de CFD echt maatwerk. Het contract kan zo worden opgesteld, dat het precies bij de behoefte van u als belegger past.
Voor ervaren beleggers
Mijn conclusie is dat de CFD een interessant instrument kan zijn om een bepaalde visie om te zetten in een handelspositie. De toegevoegde waarde is het maatwerk en niet de mogelijk lage kosten. Niet iedere belegger heeft behoefte aan maatwerk. Voor hen bieden Turbo’s of opties prima mogelijkheden om in te spelen op een beleggingsvisie.
De CFD is naar zijn aard niet transparant. U moet u vooraf goed oriënteren welke broker het beste bij u past. Let daarbij niet alleen op de (transactie)kosten, maar zeker ook op andere voorwaarden zoals omvang van de margin. Het is niet eenvoudig om het hele pakket aan voorwaarden goed te beoordelen.
Daarom is de CFD naar mijn mening alleen geschikt voor ervaren beleggers die de werking van deze producten goed doorgronden en in staat zijn te beoordelen of de broker goed met hun bealngen omgaat.