Het beleggingsgedrag van pensioenfondsen is niet zelden een contra-indicator voor de markt. Ze hebben nog wel eens de neiging om risico's af te bouwen als de crash al is geweest en meer in aandelen te gaan beleggen als de beurs al flink gestegen is.
Meeestal kunnen ze daar zelf weinig aan doen; ze zijn een speelbal van veel verschillende regels en belangen, die lang niet altijd leiden tot verstandig beleggersgedrag. Zo nemen Europese pensioenfondsen de laatste tijd massaal afscheid van hedgefunds.
Daar hebben ze hun redenen voor (gebrek aan transparantie, hoge kosten, resultaten die achterblijven bij de markt) en die zijn ook niet uit de lucht gegrepen, maar het zal niet voor het eerst zijn dat pensioenfondsen uitstappen net als de trein weer begint te rijden.
Slechte naam
Deze zomer topte de langjarige bullmarkt in aandelen. Aan beide zijden van de Atlantische Oceaan - over Azië hebben we het maar even niet - zijn de koersen inmiddels meer dan 10% gedaald. Waar vind je bescherming tegen dat soort dalingen? Hedgefunds misschien?
Hedgefunds zijn een notoir moeilijk te snappen asset class. Ik zou er zelf voorstander van zijn om de verzamelterm hedgefund maar helemaal te schrappen en de fondsen te noemen naar wat ze werkelijk zijn: long/short aandelenfondsen, arbitragefondsen, kwantitatieve fondsen, wereldwijde macrofondsen, et cetera.
Maar ondanks het feit dat ze moeilijk te doorgronden zijn is er wel iets te zeggen over hoe ze hebben gepresteerd in de afgelopen periode. Als hedgefunds doen wat ze beloven - hedgen - moeten ze aandelenmarkt hebben verslagen. Laten we eens kijken naar het bekendste hedgefund van het Damrak, Pershing Square van Bill Ackman.
Sinds de top op 5 augustus daalde de AEX met 14%, Pershing Square met 11%. Ietsje beter dus, maar een hedge tegen de aandelenmarkt kun je Pershing Square natuurlijk niet echt noemen. Daarvoor is het fonds van Ackman ook te veel een long-aandelenfonds.
Mandje van legendes
Dan is het interessanter om te kijken hoe een mándje van verschillende hedgefunds het er vanaf bracht de afgelopen maand. Ook dat vinden we aan de Amsterdamse beurs, in de vorm van het Legends Fund. Dat fonds belegt in tien grote, exclusieve hedgefunds van verschillende pluimage. Pershing Square is er één van, maar Legends belegt bijvoorbeeld ook in obligatiefonds King Street, het fonds van sterbelegger John Paulson en Nederlands' hedgefund-trots Transtrend.
Dat meer gespreide mandje hedgefunds blijft al veel beter liggen in de neergaande aandelenmarkt. Beginnen hedgefunds dan toch weer een prettig alternatief te worden? Eens kijken naar het iets langere plaatje:
De prijs van bescherming
Over anderhalf jaar eindigen AEX en Legends Fund ongeveer gelijk, maar valt wel op dat een belegger in de index veel meer hoeken van de beursvloer heeft gezien dan een belegger in het rustig voorkabbelende fondsenmandje. In een gratis bij te wonen online seminar legt Ruud Smets van het Legends Fund dinsdagavond 8 september uit wie die "Legends" precies zijn en hoe dat mandje hedgefunds precies in elkaar zit. Aanmelden kunt u hier.
Uiteraard komt bij het beleggen in hedgefunds meer kijken dan een simpele vergelijking met de AEX over een periode van een maand. Als je ze koopt om beschermd te zijn tegen nerveuze beurzen, betaal je daar ook de nodige kosten voor, om maar eens een dwarsstraat te noemen. Hedgefunds zijn duur. En in bullmarkten loop je grote kans dat je achterblijft bij de beurs, zoals de pensioenfondsen hebben gemerkt.
Maar hoe stevig zijn de fundamenten van de bullmarkt nog? Het is in ieder geval veelzeggend dat grote Amerikaanse beleggers, in tegenstelling tot hun Europese tegenvoeters, juist weer hedgefunds aan het kopen zijn.