Huismerk loont voor consument, zo kopte de Telegraaf onlangs. Volgens het dagblad is het prijsverschil met de A-merken groter geworden, maar is de kwaliteit nagenoeg aan elkaar gelijk. Deze conclusies zijn getrokken door de Consumentenbond en iedereen kan daar zijn voordeel mee doen.
De marktwerking in de retail zorgt zo voor een voor de consument optimale situatie en de Consumentenbond helpt bij het maken van de juiste keuzes.
Ik ben stellig van mening dat de vrije markt met zo min mogelijk regels tot de beste welvaartsresultaten leidt. Wat dat betreft is de ontwikkeling in de financiële sector geen goede.
Voorwaarden en regels
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft een consultatie doen uitgaan waarin de toezichthouder vraagt de marktpartijen te reageren op zijn standpunt over huisfondsen van vermogensbeheerders. De AFM wil onder andere een beperking van het aanbod van huisfondsen door vermogensbeheerders.
De AFM vindt ten principale dat als vermogensbeheerders hun eigen huisfondsen selecteren, er sprake is van een belangenconflict. Immers, de verdiensten blijven zo binnen hetzelfde huis. Hoewel de toezichthouder ook voordelen ziet - huisfondsen kunnen tot lagere kosten voor de klant leiden - wil de AFM nadere voorwaarden stellen. Vermogensbeheerders zouden bijvoorbeeld niet meer dan 30% van het beheerd vermogen in huisfondsen mogen beleggen.
Maar er zijn meer regels die kunnen gaan gelden. Zo moet de vermogensbeheerder belangenconflicten "identificeren, mitigeren en openbaren". Daarnaast is "doelgroepbepaling" van belang om vast te stellen of het eigen fonds wel geschikt is voor de belegger. Natuurlijk komt de "kostentransparantie" om de hoek kijken, waarbij consumenten goede totaaloverzichten moeten worden geboden.
De "margeprikkel" moet worden gelimiteerd, waarbij de tekst in het AFM document drie keer moet worden doorgekeken om het dan nog niet precies te begrijpen. In ieder geval is "een audit van een onafhankelijke partij onderdeel van een zorgvuldige uitvoering". Tot slot dient het huisfonds vervangen te worden als het slecht presteert, de eyeopener van de gehele consultatie.
Regelkramp
Misschien ligt het aan mij en ben ik aan vakantie toe, maar ik word wat moe van dergelijke documenten waarmee de toezichthouder wil gaan regelen wat goed is voor u en mij. Ik voeg daar direct aan toe dat volgens de AFM de consultatie mede is ingegeven door vragen van "verschillende marktpartijen". Maar goed, als die vragen er zijn dan hoeft de toezichthouder toch niet direct in dezelfde regelkramp te schieten?
Natuurlijk ben ik het ermee eens dat het onwenselijk is als vermogensbeheerders om de verkeerde reden te veel huisfondsen in een beleggingsportefeuille opnemen. Maar de oplossing is niet om een willekeurige grens van 30% als limiet voor huisfondsen in te stellen.
Ten eerste is 30% als limiet nog 30% te veel, als de huisfondsen om de verkeerde reden worden geadviseerd. Ten tweede is 30% veel te laag, als de klant er belang bij zou hebben dat een veel groter percentage van deze fondsen in zijn portefeuille wordt opgenomen. Bijvoorbeeld vanwege evidente kostenvoordelen.
Resultaten publiceren
Het standaardantwoord op een niet functionerende markt is bij toezichthouders vaak regelgeving of "vrijwillige" zelfregulering. Waarom is niet de insteek om de oorzaak van het slecht functioneren van de markt weg te nemen? Het probleem met de opname van huisfondsen is onderdeel van een groter vraagstuk voor consumenten inzake vermogensbeheerders. Elke potentiële klant wil graag weten wat de kwaliteit van de beheerder is en, daaruit voortvloeiend, wat de resultaten over een langere periode zijn.
Ik heb daarvoor een eenvoudige oplossing dat impliciet het probleem van de huisfondsen oplost. Verplicht elke vermogensbeheerder jaarlijks het gemiddelde beleggingsresultaat van zijn klanten te publiceren. De informatie moet vrij toegankelijk zijn voor iedereen via de website van de beheerder. De resultaten worden ingedeeld naar de gedefinieerde risicoprofielen, zodat een eerlijke en goede vergelijking mogelijk is.
Op deze manier wordt het voor potentiële en bestaande klanten van de beheerder mogelijk een goed oordeel over de kwaliteit en prestatie van de beheerder te geven. Of het resultaat bereikt is via huisfondsen, externe fondsen of op welke wijze dan ook, is dan veel minder van belang.
Voor beleggingsfondsen is zo'n vergelijkingmogelijkheid heel gewoon. De beheerders van deze fondsen publiceren immers de resultaten en risico's. Waarom zou dat niet kunnen voor het gemiddelde resultaat van een vermogensbeheerder?
Goede marktwerking
De AFM moet zorgen voor een goede marktwerking. Die doelstelling is veel beter te bereiken door er voor te zorgen dat alle marktpartijen voorzien zijn van zo goed mogelijke informatie.
Perfect geïnformeerde partijen, zowel consumenten als producenten, staan garant voor een goede marktwerking. Dat is veel beter dan opgelegde dwingende regels over hoe de dienstverlening er volgens de toezichthouder uit moet zien. Mogelijk dat de komst van Annemarie van Gaal als commissaris bij de AFM bijdraagt aan deze benadering om echt de marktwerking te verbeteren.
Voor mij is het tijd een paar weken met vakantie te gaan. Dat geeft AFM de gelegenheid mijn voorstel door te voeren en weg te varen van onnodige regelzucht.