Het is me wat deze dagen over de particulieren die weer naar de beurs zouden gaan. Ik ga af op de brokers en banken die mij zeggen dat de nieuwe rekeningen niet aan zijn te slepen, maar of mensen ook daadwerkelijk echt gaan beleggen? Daarvoor is het nog wachten op harde data van deze clubs en DNB en CBS.
Dank voor al uw reacties op en vragen over deze spontane beleggerskennismakingscursus, maar ook elders is het onderwerp hot. Toppunt gisteren een NOS-uitzending met een paar jonge gastjes die sinds een paar maanden er op los handelen. De NOS noemt dat beleggen. Meteen een rel! In dit stuk vindt u álle links.
Officiële definities zijn er niet. Van high frequency traders die in nanoseconden handelen, tot traders die de hele dag de Bund future, EUR/USD, Eurostoxx 50 of andere hoogliquide producten handelen, tot aandelen-stockpickers tot beleggers en pensioenfondsen die aandelen kopen om ze nooit meer te verkopen: het is allemaal beleggen.
Het zijn alleen wel werelden van verschil! Zelf hanteer ik de definitie dat op korte tot middellange termijn proberen koerswinst binnen te halen handelen is. Beleggen is op middellange tot langste termijn investeren voor vooral de dividenden van bedrijven en rente-uitkeringen van obligaties. Koerswinst is meegenomen.
Handelen laat ik in deze serie buiten beschouwing. Is het niet uw hobby, passie of professie, zou ik er niet aan beginnen. De kans is te verwaarlozen dat u er op termijn en per saldo echt iets mee verdient. Al het onderzoek laat zien dat de kans het grootst is dat u zelfs verliest. Geen schande, het is mij ook overkomen.
In deze serie laat ik u zien hoe met een plan, een horizon en een risicoprofiel de beurs voor iedereen een allemansvriend is. Zo lang u maar niet aan uw geld of posities zit. Eén keer per jaar kijken is voldoende. Mooi toch? Want u wilt wel beleggen, maar u hebt geen zin om de beurs te volgen. U leest alles in deel 1, 2, 3 en 4.
Kosten dus!
Als het goed is hebt u al één of twee theoretische portefeuilles opgetuigd, een (laag risico) pensioenporfolio van dertig jaar of meer en een wat hoger risico studieporto van vijftien à twinig jaar voor (de studie van) uw kinderen. U zag dan dat u in het begin veel en later minder risico kon nemen door aandelen voor obligaties in te ruilen.
Vandaag gaan we verder, maar we gaan het nog steeds niet over rendementen hebben. Indirect wel, want de erfvijand van beleggers komt nu aan bod. De beruchtste rendementssloper. Raad maar eens, wat is dat? Nee, geen koersdalingen of beurskrachs. Nee, het zijn - ik krijg het woord amper uit mijn toetsenbord - kosten!
Weet u, op de beurs is wat vreemds aan de hand. Bij iedere belegging komen altijd dezelfde aspecten kijken, die uiteindelijk uw rendement bepalen.
- Koersen
- Divenden (winstuitkeringen bedrijven) en coupons (rente-uitkeringen obligaties)
- Risico
- Kosten
- Horizon
Radar en Kassa!
Puntjes twee tot en met vijf kunt u voor u gaat beleggen al met grote tot 100% zekerheid vaststellen. Ik heb ze allemaal al behandeld, op kosten na. Het gekke is alleen dat alles en iedereen zich op de beurs alleen maar om puntje 1 lijkt druk te maken: wat gaat de koers doen? Het is de volkssport op de beurs: koersen voorspellen.
Het is ook exact de reden waarom de beurs, de hele industrie, goeroe's en adviseurs zo'n slechte naam hebben bij het grote publiek. Ze zijn zelf schuldig. Moeten ze maar geen koersen voorspellen. Want daar hollen velen achteraan, die gaan dan de bietenburg op en dan hebben we weer gedupeerde beleggers in Radar en in Kassa!
Ik ben niet van het verbieden, maar als ooit de toezichthouder dit Hele Totale Onzin Circus van Koersen Voorspellen verbiedt, zou ik dat stiekem niet erg vinden. Want ja, je bent beginner, je hebt geen idee wat je moet en als die Bekende Blegger op tv zegt dat je dit aandeel moet kopen, want bla bla bla, dan doe je dat, hè?
Bij mijn methode houdt u zich niet bezig met die onzin. Toekomstige rendementen weet niemand en daarom stopt u uw bleeders aan de andere kant: kosten. Daar tijd en energie in steken levert u op lange termijn heel wat meer op dan nu kijken welke aandelen, fondsen en obligaties het nú goed doen en daar in hollen.
Helaas, beleggen kost geld. Het is niet anders. Wel logisch. Het beursbedrijf moet een hele beurs laten draaien, uw bank of broker maakt kosten om uw orders uit te voeren en huizen die fondsen of (index)trackers (ETF's, ofwel automatische beleggingsfondsen zonder managers) uitgeven werken ook niet gratis.
Hoe kosten er in hakken
Het goede nieuws is dat beleggen goedkoper wordt. Door de concurrentie tussen beurzen en brokers en de stortvloed aan orders die High Frequency Traders over de beurs uitstrooien - daar heb ik op Jalta.nl over geschreven - zijn de kosten zeker met driekwart verlaagd in vergelijking met vijftien jaar geleden.
Dit gaat zelfs zo ver, dat als u nu begint met beleggen voor een portfeuille van dertig jaar u uiteindelijk 30% meer vermogen overhoudt, dan uw voorganger dertig jaar geleden die exact dezelfde portfolio had met precies dezelfde koersrendementen. U snapt nu meteen hoe ontiegelijk belangrijk kosten zijn!
U gelooft het niet? Kijk maar. Eenvoudig rekensommetje. Gewoon ieder jaar 1200 euro inleggen. De enige verschillen zijn 4% en 5% rente (u mag ook rendement lezen), ofwel zo laat ik u zien als zeg maar de een 1% meer kosten betaalt dan de ander. De uitkomst verschilt dan weer wel - en hoe.
Ik zou zeggen, ga even lekker spelen met dit tooltje. Uw ogen gaan uit uw kassen vallen, samengestelde interest, weet u wel. Albert Einstein zei ooit: The greatest force in the universe is compound interest. Waarvan akte.
Kosten in soorten en vooral maten
Kortom, als eerst gaat u op zoek naar de beste broker voor u. Ik zeg expres niet de goedkoopste. Want de ene broker is bijvoorbeeld weer duurder met aandelen, maar weer goedkoper met beleggingsfondsen. De ander heeft meer aanbod, meer service, mooiere schermen en een betere helpdesk dan de ander.
Kortom, dit is een persoonlijke keuze. De Vereniging voor Effecten Bezitters doet iedere jaar een groot broker-onderzoek, kijk daar zeker want de verschillen zijn enorm! Verder is het denk ik goed is dat u eerst bepaalt, al dan niet met uw bank of adviseur, wat en hoe u wilt belegggen en dan pas de best bijpassende broker kiest.
Ik verklap u vast dat u uiteindelijk in beleggingsfondsen en -trackers gaat beleggen. Dat kan ook in individuele aandelen en obligaties, maar daar betaalt u ongeveer net zo veel kosten per item voor, als een compleet beeleggingsfonds of trackers waar wel 2000 aandelen in kunnen zitten.
Helaas, de kosten van fondsen blijft een probleem. Hoewel er veel is verbeterd, is de industrie nog steeds niet in staat - of wil het domweg niet - om op ieder fonds of tracker een enorme sticker met de totale kosten per jaar weer te geven. Want kosten zijn er in vele soorten en maten en niet allemaal zichtbaar!
Dit zijn de belangrijkste.
- Beheerkosten: die betaalt u altijd. Het varieert van 0,1% per jaar voor sommige ETF's tot wel 2% per jaar voor sommige fondsen.
- Aankoop- en verkoopkosten: sommige fondsen hanteren die (vaak iets van 0,1%) en anderen niet.
- Valutakosten: idem dito.
- Perfomance fee: een manager van een beleggingsfonds heeft maar één opdracht: benchmark of referentie verslaan. Een beheerder van een AEX-fonds moet beter doen dan de AEX zelf, klaar uit. Negen van de tien lukt dat structureel niet, maar lukt het wel, dan krijgen sommigen een bonus die u betaalt.
- Dividendlek: moet ik dit noemen? Ja, toch maar. Als u in wereldwijde fondsen belegt, dan gaat niet ieder huis achter de dividenden uit Vietnam, Timboektoe en Vuurland aan. Te veel moeite voor te weing geld. Door concurrentie is gelukkig ook hier veel beterschap.
Rustig aan
Kunt u het nog volgen? Geeft niks, als het u te snel gaat. Bewaar mijn serie en lees het over een weekje nog eens. Laat het bezinken. Denk er over na. Heb geen haast - de beurs, de koersen en úw toekomstige winsten lopen niet weg, ook al hebt u misschien het idee dat u de boot mist. Trek er rustig een jaar voor uit.
Het gaat er tenslotte om dat u exact weet waar u mee bezig bent, als u een portefeuille voor zo'n lange periode begint. Want al die tijd bent u uw geld kwijt. Slaapt wel zo lekker als u uw zaakjes op orde hebt, want dikke kans dat er in die dertig jaar een keer een beurskrach voorbijkomt en daar fietst u zo fluitend doorheen.
Morgen in deel zes laat ik u zien hoe we concreet die twee voorbeeldportefeuilles kunnen invullen en hoe u fondsen moet selecteren. Want lieve hemel, dat is me ook weer een gedoe.