Olieproducenten houden van een hoge olieprijs. Dat stelt ze in staat om moeilijk winbare olie te vinden en te verwerken tot verkoopbare producten. Voor olie- en gaswinning uit oliezanden, steenlagen of diep onder zee heb je meer energie en meer water nodig dan ooit tevoren.
Olieproducenten wijzen graag naar de noodzaak om dit soort dure projecten uit te voeren. Anders zou er niet aan de vraag naar energie kunnen worden voldaan. Om de kosten te dekken hebben we dus een hoge olieprijs nodig. Wat er niet bij wordt gezegd is dat de kosten van hernieuwbare energie dalen.
Nieuwe vormen van energieopwekking kunnen dus steeds beter concurreren met olie en gas. Door de afzwakking van de wereldeconomie en door uitspraken van de OPEC heeft de olieprijs dezer dagen een flinke knauw gekregen.
Toch sprak Maria van der Hoeven (nu baas van de International Energy Agency) onlangs nog de verwachting uit dat de vraag naar energie op de lange termijn sterk zal stijgen. Ze maakt zich zelfs zorgen of ons energiesysteem aan de verwachtingen kan voldoen.
Stranded assets
Meer vraag, dat kan botsen met de theorie van de stranded assets: dit wil zeggen dat een deel van de olievoorraden juist in de grond moet blijven. Als we alles oppompen en opbranden, zo de zorg, zal het wereldklimaat ontsporen (en de economie daardoor een gigantische dreun krijgen).
Strengere regelgeving – denk aan hoge prijzen voor CO2-emissierechten – zouden voorraden zo oninteressant maken dat iedereen ze laat liggen (ze worden stranded, verwaarloosd).
Volgens sommigen kan het bij een langdurig lage olieprijs zelfs gebeuren dat hernieuwbare energiebronnen zo snel goedkoper worden dat oliewinning minder spannend wordt.
Draai van olie naar aardgas
Bij Shell maken ze zich geen zorgen over de toekomst. Het bedrijf heeft in de afgelopen jaren al een draai gemaakt naar de productie van aardgas ten koste van olie. Daarbij wordt vertrouwd op een robuuste vraag naar fossiele producten.
Enorme investeringen vonden plaats in de zoektocht naar olie in het noordpoolgebied, in duizend meter diep zeewater en in oliezandwinning. Shell lijkt bij de financiering van projecten voorzichtig genoeg om rekening te houden met een vrij hoge CO2-prijs.
Maar – waarop is die prijs eigenlijk gebaseerd? Wie zegt ons dat de prijs van emissies niet nóg veel hoger komt te liggen als wereldleiders volgend jaar in Parijs nieuwe afspraken erover maken? Of wat als ze alleen ruzie maken en de emissieprijs tegen de nul zakt?
Wie zegt ons dat de terughoudende prognoses over het gebruik van elektrische auto’s uit zullen komen? En wat als er een technologische doorbraak komt met plooibare zonnecellen of stroomwinning uit de getijden? Wie zal gelijk krijgen en wie gaat er dan veel geld verdienen? Time will tell.
ACTIAM houdt op moment van schrijven namens haar klanten aandelen in Shell. Dit artikel is tot stand gekomen met dank aan Thierry Oeljee, Senior ESG-analist bij ACTIAM.