Volgens Eurogas – de Europese vereniging van de gasverkoop- en distributiesectoren – importeerde de Europese Unie in 2012 zo’n 25% van al het gas uit Rusland. Er zijn veel ideeën langsgekomen om dat getal omlaag te brengen:
- meer gas uit andere landen halen (vloeibaar gemaakt schaliegas uit de Verenigde Staten)
- andere fossiele bronnen benutten (kolen uit China of de Verenigde Staten)
- meer pijpleidingen om Oekraïne heen bouwen (al blijft de leverancier dezelfde)
Een verfrissende blik kwam laatst van het Nederlandse adviesbureau Ecofys. Dat liet in een studie zien dat Duitsland haar Russisch gasimport met de helft kan verkleinen door sanering van gebouwen en proces-efficiëntie bij de industrie. Zulke maatregelen pakken het probleem bij de wortel, namelijk onze onstilbare energiehonger, aan.
Het klimaat
Europese regeringsleiders hebben de zogeheten 20/20/20-doelstellingen afgesproken om catastrofale klimaatverandering (van meer dan 2 graden Celcius) tegen te gaan: 20% minder CO2-uitstoot, 20% minder energieverbruik, 20% hernieuwbare energie, vóór het jaar 2020.
Het is twijfelachtig of de Europese Unie en/of Nederland ook maar een van deze doelstellingen zal halen. De investeringen die nodig zijn voor een meer klimaatvriendelijke economie zijn gigantisch. De International Energy Agency schat in dat de wereld tot het jaar 2050 jaarlijks 1000 miljard dollar extra moet investeren.
Climate Bonds
Zulke bedragen kunnen we alleen ophalen op 's werelds grootse kapitaalmarkt, de 90.000 miljard dollar-markt aan obligaties. Climate bonds zijn daarvoor een geschikt middel. De handel daarin is de laatste jaren geëxplodeerd en de markt kent inmiddels een omvang van 500 miljard dollar.
Climate bonds zijn obligatieleningen die veelal zijn gestructureerd als normale senior unsecured-obligaties (al komen ook de eerste securitisaties langs). Alleen zijn de leningen geoormerkt voor energie- en klimaatprojecten. Risico en rendement zijn marktconform: er is geen op- of afslag voor het feit dat het groene leningen zijn.
Veel projecten
Er zijn veel voorbeelden van projecten die gefinancierd zijn met climate bonds. Onlangs gaf ook de Nederlandse Waterschapsbank een climate bond uit, met een omvang van 500 miljoen euro en een looptijd van vijf jaar. De opbrengst werd gebruikt voor zaken als dijkversterking in de Krimpenerwaard en re-naturalisatie van waterwegen en vochtgebieden.
De Franse regio Île-de-France heeft panden voor voortgezet onderwijs en van de sociale woningbouw gerenoveerd. Die verbruiken nu niet alleen minder energie, maar hebben ook nog een hogere sociale waarde.
Waarop wachten we nog?
We kunnen met Nederlands verzekerings- en pensioengeld aan de Europese klimaatdoelstellingen werken en tegelijkertijd de energieafhankelijkheid van Rusland verminderen. En dat met een marktconform rendement en risico.
Climate bonds zijn dus het middel. De professionele beleggers zijn hier al volop mee bezig. Als particulier moet u nog heel even wachten. Onlangs kwam in de Verenigde Staten een climate bond voor particulieren op de markt.
De Wereldbank had een tienjarige, AAA, 12 miljoen dollar-lening uitgebracht, speciaal voor klanten van Merrill Lynch Wealth Management. Eerder was Bank of America al naar de retailmarkt gegaan. Nu is het wachten op leningen die de Nederlandse banken kunnen aanbieden…
Op moment van schrijven (30 september 2014) heeft ACTIAM namens haar klanten een climate bond-portfolio met een omvang van ongeveer 500 miljoen euro.