Het kon amper als een verrassing komen. Het was immers een kwestie van tijd voodat de olieprijs zou uitbreken. Halverwege april schreef ik:
“De vraag is dus niet meer óf er een uitbraak komt van olie, maar eerder wanneer. Er zijn in ieder geval voldoende ingrediënten die de olieprijs fors hoger kunnen stuwen de komende maanden. Ieder nieuw onevenwicht in de wereld kan immers voldoende zijn om het vuur aan de lont te steken.”
Nog geen twee maanden verder is al zo ver. Olie tikt nu in snel tempo hogere prijzen aan. Aan de basis van deze ontwikkeling liggen diverse elementen.
1. Crisis in Irak
Op de eerste plaats is er de plotse crisis in Irak, waar de troepen van ISIS (een afgesplitste terreurgroep van het gevreesde Al Qaida) aan een snelle veroveringstocht zijn begonnen. Veel Iraakse steden vallen inmiddels onder hun bewind en de strijders kunnen ieder ogenblik aan hun invasie op de hoofdstad Bagdad beginnen.
Ondertussen zitten de Verenigde Staten erbij en kijken ernaar. President Obama heeft geen zin meer om zijn afgebouwde troepenmacht opnieuw op te bouwen. Bovendien roert Iran zich openlijk in dit conflict, want ze zien het niet graag gebeuren dat rebellen met een Soenitische afkomst opnieuw controle krijgen over Irak.
Echter, de grootste dreiging is niet zo zeer welke groepering de macht heeft, maar of de opgepompte olie uit Irak naar de markt kan blijven vloeien. Het land is inmiddels weer goed voor 60% van de ruwe olie afkomstig uit het Midden-Oosten.
ISIS heeft inmiddels haar kracht laten zien door de pijplijn naar de Baiji-raffinaderij onder controle te nemen en af te sluiten. Deze pijplijn ligt in Noord-Irak, maar de hoofdbrok van de Iraakse olieproductie komt nog altijd van de grote olievelden in het Zuiden, die vandaag nog altijd onder controle zijn van een Sjiitische meerderheid.
Daardoor valt de effectieve schade vandaag nog mee, maar de markten kijken vooruit: indien ISIS de aanval inzet op de zuidelijke gebieden van Irak, dan slaat de vlam letterlijk en figuurlijk in de pan.
2. Onrust in Centraal-Europa
Maar ook de onrust in Centraal-Europa is nog niet gaan liggen. Op het moment van schrijven krijgen we immers te lezen dat Rusland de gastoevoer naar Oekraïne effectief heeft afgesloten.
Het conflict in Centraal-Europa krijgt een nieuwe dimensie, waardoor de gasprijzen in Europa prompt omhoog schieten. De Russische autoriteiten waren er als de kippen bij om te melden dat de gasaanvoer voor Europa gevrijwaard blijft, maar de gemeenschap neemt dergelijke uitspraken tegenwoordig met een flinke korrel zout.
De daden spreken voor zich: Rusland kan ook ieder ogenblik de toevoer naar Europa afsluiten als dit nodig zou zijn. Met alle gevolgen van dien.
3. Stimuleringsbeleid centrale banken
En tot slot zijn er nog de centrale banken, die nog wat extra olie op het monetaire vuur wierpen. ECB-voorzitter Mario Draghi draaide onlangs de geldkraan helemaal open, gezien de turbulentie op de energiemarkten kan je je geen slechter ogenblik van timing wensen.
Toch zetten de centrale banken door met hun stimuleringsbeleid, want volgens de graadmeters worstelt Europa momenteel met deflatie. Nochtans noteren de prijzen van olie, gas en andere levensnoodzakelijke grondstoffen rond hun historische toppen.
De Brent-variant van olie noteert op het moment van schrijven boven 112 dollar per vat, terwijl Crude-olie de kaap van 105 dollar per vat heeft overschreden.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Nog geen doorbraak
Zoals u kan zien op de bovenstaande grafiek, noteert de olieprijs hierdoor meteen op het hoogste punt van 2014. De uitbraak van olie wordt kracht bijgezet doordat de gemiddeldes omhoog draaien, terwijl de technische indicatoren wijzen op een verdere prijsappreciatie.
Maar vooraleer deze uitbraak ook een doorbraak wordt, heeft de olieprijs nog af te rekenen met de zware weerstand tussen 112 en 115 dollar per vat. Eens daarboven, ligt het historische record rond 150 dollar opnieuw binnen handbereik.
Richting historische records
Ik vrees dat het onvermijdelijk is dat olie opnieuw erg duur gaat worden. Meer nog, ik verwacht dat de olieprijs op termijn zelfs zijn historische record zal overschrijden. Dit is slecht nieuws voor het economische herstel en voor al wie zijn geld heeft vastzitten in vastrentende beleggingsproducten zoals termijnrekeningen of (overheids)obligaties.
De hogere inflatie zal het kleine nominale rendement tenietdoen. Meer nog, deze investeringen zullen in dit klimaat uw vermogen aantasten. Ik blijf erop hameren: bescherm uw vermogen met vaste activa zoals grondstoffen, vastgoed en zelfs aandelen, want ook zij kunnen profiteren van een hogere inflatie ondanks de slechte economie.
De tijd van lage grondstoffenprijzen, zoals we die gekend hebben in de jaren tachtig en negentig, ligt definitief achter ons. Positioneer u ernaar!